RK kerk H Matthias
In gebruik
Foto: Flip Veldmans
Boschstraat 99
Maastricht
Gemeente Maastricht
Limburg

(Kerk)gebouw

De parochie van Sint Mattias dateert uit de 13e eeuw.
Kerk gebouwd in de 14e eeuw. De kerk wordt in de volksmond Sinte Matthijs genoemd.
In 1351 werd de eerste steen gelegd. In 1356 werd de kerk gewijd.
Grote verbouwingen in de 15e tot 16e eeuw. De kerk werd een driebeukig gebouw in basilicale vorm zonder dwarsschip, schuin gebouwd tegen een zware onvoltooide westtoren. Het schip van zes traveeën zet zich voort in een koor van twee traveeën met een vijfzijdige absis. De stijl kan men typeren als Maaslandse gotiek met kapitelen met versieringen in de vorm van irisbladeren.
In 1634 ging de kerk samen met de St Janskerk op bevel van hogerhand over in Gereformeerde handen, een toestand, die zou duren tot 1794, toen de soldaten van de Franse bezetting de kerk tot garnizoensbakkerij inrichtten. Van het sobere meubilair bleef niet veel meer over.
Op 4 november 1794 werd de kerk door de Franse bezetters voor andere doeleinden gevorderd zoals als garnizoensbakkerij.
In 1803 werd de kerk aan de katholieken teruggegeven, die het herstelde kerkgebouw op 1 augustus 1804 weer inwijden. De herstelwerkzaamheden werden verricht onder supervisie van Matthias Soiren, stadsbouwmmeester van Maastricht. De St. Janskerk is – met enkele kleinere tussenpauzen – Hervormde kerk gebleven.
Restauratie 1885/86, de niet puur-gotische architectuur van oxaal en orgel werd minder dominant door het orgel naar de ruimte in de toren te verplaatsen, uiteraard ten nadele van de klankuitstraling, de mergelstenen muren van de kerk werden ontpleisterd, waardoor de akoestiek nadelig werd beïnvloed.
Kerkrestauratie eind 1980; de muren werden weer bepleisterd, nieuw orgeloxaal (zodat het orgel weer in de hoofdruimte kon uitspreken). De lompheid van orgelbalustrade en zuilen werkt uitermate storend.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Biesbergen, van: het König-orgel in de Stevenskerk te Nijmegen juli(1990)62
Gierveld: het Ned huisorgel in de 17e en 18e eeuw 108
Harst, Hans van der: langs nederlandse orgels IV 49 50 112*, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Oost, Ger/Wisgerhof, Bert: er staat een orgel 118
Quaedvlieg, G.M.I.: Kerkorgels in Limburg (1975)13 38; uitgave Provinciaal Comité‚ Limburg
Tijdschriften en andere uitgaves
250 jaar orgelmaker Vermeulen 38 40
de Mixtuur 14(1974)270, 19(1976)384 388, 73(1993)693-697**, 82(1996)88 89
de Orgelvriend 1(1976)6
gedenkboek bij gelegenheid van het 60-jarig bestaan Fa. L. Verschueren (1891-1951)9 16 36-37
het Orgel 1(1970)17, 3(1978)78, 6(1992)203-213 (5 foto’s)*, 9(1994)326

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
RK kerk H Matthias Maastricht -

Orgelhistorie

b: Brammerts 1727 (Jan Beerens ??); M II: Hw-Pos 12 registers
r: Thomas Weidtmann, Rattingen ± 1740; reparatie
r: Caspar König, Sittard 1758/59; M II: 15 registers ??
r: Josef Binvignat en Loseph Houtappel, Maastricht 1777
- het orgel werd in 1794 gedemonteerd en kwam niet meer terug
b: voor MAASTRICHT RK kapel Sint Catharina
o: ± 1804
b: Josef Binvignat, Maastricht 1808; drieklaviers instrument in één grote kast; M III vp: GO-Pos-Réc discant-Ped 3 (23 registers)
- onderhoud Fa. Binvignat te Maastricht tot 1850
r: Weidtman
r: König
r: Hou(d)tappel
r: Fa. Pereboom & Leyser, Maastricht 1863; flinke reparatie
- onderhoud Fa. Pereboom & Leyer te Maastricht vanaf 1864
r: Fa. Pereboom & Leyser, Maastricht 1874/75; aanpassing in romantische trant, in verband met de toevoeging van koppels werden de klavieren vernieuwd, Pedaal 27 tonen, registerknoppen en windvoorziening vervangen (in plaats van vijf schuinopgaande balgen kreeg het orgel één grote rechtopgaande balg), de dispositie werd grondig herzien
o/r: orgel in de toren Fa. Pereboom & Leyser, Maastricht 1885
r: Fa. Pereboom & Leyser, Maastricht 1899; reparaties
r: Fa. Pereboom, Maastricht 1918; positief in een crescendokast met Voix céleste
r: Fa. L. Verschueren, Heythuysen 1949/1950; herstel, pedaal met toegevoegde elektropneumatische kegellade; M/EP III vp: Hw 16-Pos 9-Echo 4-Ped 8
adviseur dr C. Huigens ofm namens de KKOR
heringebruikneming orgel op 17 juli 1950 met een bespeling door prof Flor Peeters;
r: Flentrop Orgelbouw, Zaandam 1990, snijwerk van houtsnijder Fa. Jean Mullens te Luik; integraal herstel, de manuaaldispositie werd teruggebracht tot die uit 1808, het pedaal kreeg de opzet als uit 1875, 2 nieuwe spaanbalgen voor de manualen, voor het pedaal werd de rechtopgaande balg uit 1875 gehandhaafd, tractuur en klaviatuur uitgebreid hersteld en gereconstrueerd waarbij de vroegere koppelingen van Pereboom & Leyser vervielen; M III vp: GO 16-Pos 9-Echo 4-Ped 5
adviseurs drs J.J. van der Harst en Jean Wolfs namens de KKOR
eerste openbare concert op 16 november 1990.

Dispositie

1808:
Grand-Orgue (II)
Bourdon 16, Montre 8, Bourdon 8, Violine di Gamba 8, Prestant 4, Flute 4, Nazard 2 2/3, Doublette 2 II, Tierce 1 3/5, Cornet V, Fournure IV, Cymbale II, Trompette 8, Voix Humaine 8, Clairon 4
Positief (I)
Bourdon 8, Prestant 4, Flute 4, Nazard 2 2/3, Doublette 2, Tierce 1 3/5, Sesquialter, Mixture III, Cornet, Cromhorne 8 bas, Hautbois 8 discant
Echo (III)
Bourdon 8, Prestant 4, Cornet III, Cromhorne 8
Pédal C-fº (zonder Cis)
Flûte 8, Trompette 8, Clairon 4
 
1874:
Grand-Orgue
Bourdon 16, Montre 8, Bourdon 8, Violine di Gamba 8, Flûte harmonique 8, Flûte 8, Prestant 4, Flute 4, Doublette 2 II, Cornet IV, Fournure III, Trompette 8, Clairon 4
Positief
Bourdon 8, Flûte travers 8, Salicionaal 8, Mélophone 8, Flute 4, Doublette 2, Sesquialter, Basson 8 bas, Hautbois 8 discant
Echowerk
Bourdon 8, Prestant 4, Cornet II, Cromhorne 8
Pédal C-d1
Montre 16, Flûte 8, Bombarde 16, Trompette 8
 
1918:
Grand-Orgue (II)
Bourdon 16, Montre 8, Bourdon 8, Gamba 8, Flute Harm. 8, Flute 8, Prestant 4, Flute 4, Doublette 2, Cornet III, Fourniture III, Trompette 8, Clairon 4
Positif (I)
Bourdon 8, Flute trav. 8, Salicionaal 8, Mélophone 8, Voix Céleste 8, Flute 4, Doublette 2, Basson 8 bas, Haitbois 8 discant
Echo (III)
Bourdon 8, Prestant 4, Cornet II, Cromhorne 8
Pédal C-d1
Montre 16, Flute 8, Bombarde 16, Trompette 8
 
1950:
Grand Orgue
Bourdon 16, Montre 8, Bourdon 8, Gamba 8, Prestant 4, Flûte 4, Nazard 2 2/3, Doublette 2 II, Tierce 1 3/5, Larigot 1 1/3, Fournure IV, Cymbale II, Cornet V, Trompette 8, Vox humaine 8, Clairon 4
Positif
Bourdon 8, Quintadeen 8, Prestant 4, Flûte 4, Nazard 2 2/3, Doublette 2, Tierce 1 3/5, Mixture III, Cromhorne 8 bas, Hautbois 8 discant
Echo discant (manuaal III)
Bourdon 8, Prestant 4, Cornet III, Cromhorne 8
Pédale
Montre 16, Soubasse 16, Flûte 8, Bourdon 8, Prestantbas 4, Bombarde 16, Trompette 8, Clairon 4
 
1990:
Groot orgel (II) C D-f3
Bourdon 16, Montre 8, Bourdon 8, Prestant 4, Fluyt 4, Violine di Gamba 4, Nazard 2 2/3, Doublette 2, Tierce 1 3/5, Fourniture IV, Cymballe II, Sesquialter II, Cornet V discant, Trompette 8 basse/discant, Voix humaine 8, Clairon 4
Positief (I) C D-f3
Bourdon 8, Prestant 4, Fluyt 4, Nazard 2 2/3, Doublette 2, Tierce 1 3/5, Mixtuur III, Cornet III discant, Cromhorn 8 basse, Hautbois 8 discant
Echo (III) c1-f3
Bourdon 8, Prestant 4, Cornet III, Cromhorn 8
Pédale C-d1
Montre 16, Flûte 8, Bombarde 16, Trompette 8, Clairon 4
Enige koppeling: Pédale-Groot orgel
Tremblant over het gehele werk
Toonhoogte a1 = ± 430 Hz., Stemming evenredig zwevend, Winddruk 68 mm wk.

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2017-02-07 10:58:52