RK klooster Paters Redemptoristen (CSSR) met Bedevaartskerk
In gebruik
Foto: Anton van Daal
Wittemer Allee 32
Wittem

Gemeente Gulpen-Wittem
Limburg

(Kerk)gebouw

Kasteel gebouwd rond de overgang van de 12e naar de 13e eeuw.
Graaf Ferdinand van Plettenberg kocht in 1722 de Vrijheerlijkheid Wittem.
Tegenover het kasteel liet hij in 1729/33 naar ontwerp van bouwmeester Johann Conrad Schlaun (1695/1773) uit Munster een slotkapel bouwen, en tevens een Kapucijnenklooster. De barokstijl waarin het bouwwerk is gebouwd is vrij weinig te vinden in de streek, het wordt gekenmerkt door de ui-vormige torenspits. Hij heeft gepoogd centraal- en langbouw met elkaar de verzoenen: drie kruiselings overwelfde geledingen, een ruimer vierkant in het midden, voor- en achter twee kleinere. De overgang grotere middenstuk naar de versmalling aan de ingang van het priesterkoor wordt gevormd door twee halfronde nissen.
Drie oorspronkelijke barokke altaren. Op het hoogaltaar een schilderij van de kerkpatronen H.H. Alfonsus en Johannes Nepomuk.
Kerk op 16 mei 1733 door graaf Ferdinand van Plettenberg overgedragen aan de Capucijnen. De kerk is gewijd aan Johannes Nepomumucenus en Franciscus.
Communiebank met hekwerk, preekstoel met mooi kruisbeeld en de kunstvolle marmeren vloer van het priesterkoor en de kruisweg uit het midden van de 18e eeuw.
Inlijving bij de Franse Republiek op 31 januari 1797, het klooster werd opgeheven. De enkele Kapucijnen die in stilte de kerk bleven bedienen sterven uit.
Het klooster krijgt allerlei bestemmingen, bijna 40 jaar stond het gedeeltelijk leeg en werd verwaarloosd.
In 1835 werd een leegstaand Kapucijnenklooster aangekocht als eerste vestiging in Nederland van de Redemptoristen. Men begon in 1836 met Belgische Redemptoristen. Ook de priesteropleiding werd hier gevestigd.
Tot 1855 viel Wittem onder de Belgische provincie. Van 1836 tot ongeveer 1968 groot-seminarie. Vanaf midden 19e eeuw gaven de Redemptoristen retraites.
Op 12 januari 1836 vestigen de Redemptoristen van Luik zich te Wittem. Tot 1882 is Wittem centraal studiehuis voor meerdere landen.
Activiteiten: Gerardusstichting (bekend door Gerarduskalender en Gerardusbier (Gerardus Majella, 1726-1755)); Provincialaat.
In 1845 en daarop volgende jaren ingrijpende verbouwingen: de Onze Lieve Vrouwekapel en de Smartenkapel werden gebouwd. Ronde kapel in 1845 door pater J. Ritzinger ontworpen.
De kerk heeft het fraaie 18e-eeuwse barokinterieur behouden.
In 1800-1900 is de kerk eenvoudig geschilderd door broeder Ferdinand.
Ronde Mariakapel gebouwd in 1845 (kopie Pantheon in Rome).
In 1889 werd het beeld van Onze Lieve Vrouw van Wittem vervangen door de beeltenis van Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand.
In 1891 vond nieuwbouw van het klooster plaats. De nieuw kerkfaçade is uit 1894/95.
Uitbreiding klooster in 1892/95.
De hardstenen barokgevel van de kerk valt aan de wansmaak van de tijd ten offer.
In 1938 wordt het klooster vergroot met een nieuwe vleugel aan de tuinzijde.
Gewelfschilderingen uit 1939 van de Limburgse kunstenaar Charles Eyck.
Grafmonument van de redemptorist kardinaal Van Rossum (1854-1932) van de Romeinse beeldhouwer Enrico Quattrine. Vanuit Rome heeft Van Rossum veel gedaan voor de organisatie van de missie.
De bedevaartskapel Sint Gerardus kwam in 1961/62 in de plaats van een oudere houten kapel (zie daar).
Aan de oorspronkelijke kleine kerk werden later enkele kapellen aangebouwd, zoals in 1845 een ronde mariakapel en in 1961 de grote bedevaartskapel.
Wittem is bekend als heiligdom van de H Gerardus Majella.
De Wittemse studenten vertrokken in 1968 naar Heerlen.
De bibliotheek is in 1975 verkocht aan de Nijmeegse universiteit. In 1995 is het archief door het KAN geïnventariseerd.
In 1997 is gebleken dat in 1961/62 constructiefouten zijn gemaakt. De gebrandschilderde ramen en de door Charles Eyck gemaakte schilderingen hebben flinke schade opgelopen.
Grondige restauratie van barokkerk en klooster in 1999-2000. Ook de schilderingen van de kunstenaar Charles Eyck zijn meegenomen. Tijdens de restauratie gebruikte de parochie de naast de kerk staande bedevaartskapel, de Gerarduskapel.
De barokke kloosterkerk (1729/1733) is gerestaureerd in het kader van de regeling kanjermonumenten 2002.
Alternatieve namen Redemptoristen: Congregatie van de Allerheiligste Verlosser. Afkorting: CSSR, CSsR. Stichtingsjaar: 1732. Stichter, stichteres: Alfonso Maria Liguori. Land of plaats stichting: Scala (Italië). Vestiging in Nederland: 1836.
Doelstelling: Missiewerk; pastoraal werk; retraites; onderwijs.
Geschiedenis: Alfonso de Liguori stichtte de Redemptoristen in Scala bij Napels in 1732. Het oorspronkelijke doel is evangelisatie en zielzorg. In 1749 werd men een exempte pauselijke congregatie. Sinds 1836 is men in Nederland actief (Wittem in Limburg). In 1855 ontstond er een zelfstandige Nederlandse provincie. De Redemptoristen hebben een christocentrische spiritualiteit. Ze zijn vooral bekend door hun retraites, deels in eigen retraitehuizen, deels in volksmissies en vastenprediking.
Missielanden: Suriname (1865); Brazilië (1893); Japan (1949); Indonesië (1959); Congo.
Het klooster staat te koop. Er wordt een nieuwe eigenaar gezocht die de overblijvende 6 paters ruimte wil geven in het klooster te blijven. In 1836 werd het klooster in gebruik genomen, waarna Wittem uitgroeide tot een bedevaartplaats met jaarlijks ruim 100.000 bezoekers. De laatste decennia is de belangstelling echter afgenomen.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)159 ??
Quaedvlieg: kerkorgels in Limburg (1975)29, uitgave provinciaal comité Limburg monumentenjaar
Wittem: Kasteel Wittem en kerk (12 foto's)*
Tijdschriften en andere uitgaves
contaktbrief voor kerkenverzamelaars 44(2000)51, 123(2018)17
erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven
foto Pbase zie: wittem - RK klooster Redemptoristen
kerkepadgids (1984)83-84*

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
RK klooster Paters Redemptoristen (CSSR) met Bedevaartskerk Wittem -

Orgelhistorie

b: Rettlar ??
b: Gebrs. Franssen, Roermond 1901
b: Gebrs. Vermeulen, Weert 1954/55; EP II vp: Hw 9-Zw 9-Ped 4
adviseur dr B. Kahman namens de KKOR

Dispositie

1955 (Vermeulen):
Hoofdwerk (I)
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Prestant 4, Dwarsfluit 4, Quint 2 2/3, Octaaf 2, Mixtuur IV, Trompet 8
Zwelwerk (II)
Vioolprestant 8, Bourdon 8, Spitsgamba 8, Zingend Prestant 4, Fl?te Dolce 4, Nasard 2 2/3, Flageolet 2, Tertiaan II, Basson Hobo 8
Pedaal
Subbas 16, Octaafbas 8, Gedekt 8, Koraal 4

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-03-26 09:02:11