RK kerk - Academie of Broerkerk
Nieuwe bestemming

Geen
foto
beschikbaar

Oude Boteringestraat
Broerstraat
Groningen
Gemeente Groningen
Groningen

(Kerk)gebouw

De Broerkerk behoorde bij het Francisanerklooster dat in 1245 werd gesticht.
De kerk gebouwd in ?? werd in 1566 in gebruik gegeven aan de protestanten.
Na de Reductie van Groningen werd in het klooster de Latijnse school gevestigd, de voorloper van het huidige Praedinius Gymnasium.
Klooster en kerk werden in 1614 het centrum voor de Universiteit, die in dat jaar werd opgericht. De Broerkerk functioneerde als Academiekerk.
De kerk is in 1836 in gebruik genomen. De schuilkerken werden – zij het niet dan na de nodige strubbelingen – gesloten en publiek verkocht. Ook de orgels werden te koop aangeboden.
Pas in 1850 werd ter plaatse een nieuw Academiegebouw gebouwd, dat echter op 30 augustus 1906 door brand verloren ging (de "Academiebrand"). Na de brand werd het huidige Academiegebouw gebouwd. Het is geopend in 1909.
De Academiekerk bleef als zodanig in gebruik tot 1821. In dat jaar werd de kerk overgedragen aan de katholieken, die het zwaar verwaarloosde gebouw pas na een uitgebreide opknapbeurt in 1836 konden inwijden. De oude kerk werd in 1895 vervangen door een nieuwe kerk, de H Martinuskerk (zie daar).

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Gierveld: 250 jaar Hinsz-orgel Leens 26 57
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)165 166 191
Hess: orgels St. Janskerk Gouda 4
Holthuis: van oeckelen 4 6 8 9 10
Knock, Nicolaes Arnoldi: aantekeningen bij disposities kerkorgelen van J. Hess, vervolgd en bijgevoegd door George Hendrikus Broekhuyzen Sr. en Jan Zwart, Kampen (1973)33
Knock, Nicolaes Arnoldi:: dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen (1788)39
Kruijs, M.H. van 't: 151
Talstra, Frans: langs nederlandse orgels I 19 20 21 25 28 29 31 33 100*, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Vlagsma: de Friese orgels (1500-1750)119 183, Fryske Akademy Leeuwarden 2003
Tijdschriften en andere uitgaves
de Mixtuur 5(1971)73 20(1977)429
de nagelaten geschriften van de orgelmaker Arp Schnitger (1968)15 55-57 56*
het Orgel 3(1959)63-64, 10(1993)345-346

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
RK kerk - Academie of Broerkerk Groningen -

Orgelhistorie

b: Arp Schnitger 1700-1702
onderhoud Hendrick Harmens van Loon tussen 1672 en 1679
r: Arp Schnitger ± 1690; orgel gerepareerd
er bleven klachten over het orgel
In 1698 leverde Schnitger twee bestekken in voor een nieuw orgel met twee klavieren en pedaal. In 1701 werd nog een klavier extra besteld.
b: Arp Schnitger 1700/02; met enkele registers van het oude orgel; M III vp: Hw 9-Rw 10-Borstw 6-Ped 8
r: Matthais Amoor, Groningen 1738; reparatie
r: Albertus Anthony Hinsz, Groningen 1754
r: Albertus Anthony Hinsz, Groningen 1783/84; M III vp: Hw 9-Rw 10-Borstw 6-Ped 8
koning Willem I gaf opdracht het orgel te verplaatsen naar de Der Aa-kerk
o/r: GRONINGEN Aa-kerk Johan Wilhelm Timpe, Groningen 1814/16; Borstwerk door een nieuw Bovenwerk vervangen
b: Petrus van Oeckelen, Groningen 1841/42; M II ap: Hw 11- 11 (vervolg Knock);
M II vp: Hw 11 - 10 - 5 (van 't Kruys)
1895 orgel gedemonteerd
o: GRONINGEN Gereformeerde kerk aan de Parklaan 1898

Dispositie

1700 (Schnitger):
Hoofdwerk
Praestant 16, Praestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur IV-VI, Trompet 8, Vox Humana 8
Rugpositief
Quintadena 16, Praestant 8, Gedekt 8, Octaaf 4, Roerfluit 4, Gemshoorn 2, Quint 1 1/2, Scherp IV-V, Sesquialter II, Dulciaan 8
Borstwerk
Gedekt 8, Fluit 4, Octaaf 2, Quint 1 1/2, Sesquialter, Scherp
Pedaal
Bourdon 16, Praestant 8, Octaaf 4, Mixtuur IV-V, Bazuin 16, Trompet 8, Trompet 4, Cornet 2
2 Manuaalkoppels en 6 blaasbalgen
 
1788 (volgens Nicolaas Arnoldi Knock):
Manuaal
Praestant 16, Praestant 8, Holpyp 8, Octaaf 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur IV-V-VI, Trompet 8, Vox Humana 8
Rugpositief
Quintadeen 16, Praestant 8, Gedakt 8, Octaaf 4, Fluit 4, Fluit 2, Quint 1 1/2, Scherp, Sexquialter, Dulciaan 8, Tremulant
Borstwerk
Gedakt 8, Fluit 4, Octaaf 2, Quint 1 1/2, Sexquialter, Scherp, Tremulant
Pedaal
Bourdon 16, Praestant 8, Octaaf 4, Mixtuur IV-V, Bazuin 16, Trompet 8, Trompet 4, Cornet 2
2 Koppelingen, 1 voor het manuaal, 1 voor het Borstwerk, kunnen alle 3 aan één gekoppeld worden
4 Ventylen, 1 Windlossing, 6 Blaasbalgen
 
1842 (volgens aantekeningen disposities knock):
Hoofd Manuaal
Prestant 16, Bourdon 16, Octaaf 8, Gedakt 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur 1, Fagot 16, Trompet 8
Boven Manuaal
Prestant 8, Holpijp 8, Holfluit 8, Viol di Bamba 8, Fluit trav. 8, Fluit 4, Open Fluit 2, Flageolet 1, Vox Humana 8, Hoboe 8, Tremulant
Pedaal
aangehangen
2 Koppelingen
4 Blaasbalgen met 2 afsluitingen, Ventiel

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2017-01-02 11:15:34