Hervormde kerk Bartholomeus
In gebruik
Foto: Hans Vreeman
Hoofdstraat 1
Stedum
Gemeente Loppersum
Groningen

(Kerk)gebouw

Forse romano-gotische kruiskerk uit het tweede kwart van de 13e eeuw. Het onderste gedeelte van de zadeldaktoren is in de 13e eeuw gebouwd. aan de voet even breed als de kerk. Muurvakken: beneden spitsboognissen en boven spitsbogige nissen en ramen. Siermetselwerk alleen in de topgevel van het noorderdwarspand.
De koepelgewelven en het gotische stergewelf over het koor zijn voorzien van fresco's uit eind 15e eeuw.
Gotische koorsluiting uit de 15e eeuw.
Sacristie uit de 16e eeuw tussen koor en noorderdwarspand.
Achter de preekstoel in het koor staat het marmeren praalgraf van Adriaan Clant van Stedum, borgheer van de borg Nittersum en medeondertekenaar van het vredesverdrag van Münster in 1648. Het praalgraf is ontworpen door de beeldhouwer Rombout Verhulst in 1672.
Wapens op rouwborden, banken, preekstoel en zerken voor het geslacht Clant.
Het houtwerk van de orgelgalerij is een ontwerp van de Groninger stadsbouwmeester Allert Meijer (1680). Het houtsnijwerk is van Jan de Rijk. Het duo Meijer/de Rijk heeft voor veel Groninger kerken het kerkmeubilair ontworpen en gemaakt.
In 1877/78 werd de kerk gerestaureerd volgens plannen van de architect P.J.H. Cuypers.
Bij de restauratie van 1937/39 heeft men o.a. de aangebrachte scheidingswand tussen koor en dwarspand verwijderd.
PKN-kerk.
Lachenmeijer Glocken uit Nördlingen (Dld) heeft de luidklok gerestaureerd. De 890 kilo wegende klok zou al dateren uit 1300. Ze is gevormd naar het originele model en voorzien van een nieuwe stalen klepel.
De preekstoel is van de zuidwand verplaatst naar de scheiding van koor en dwarspand aan de oostzijde van de viering.
Aan het eind van 1986 hoopt men de restauratie van de toren gereed te hebben.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Gierveld: 250 jaar Hinsz-orgel Leens 59
Gierveld: het Ned huisorgel in de 17e en 18e eeuw 201
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)129 131
Steensma: langs de oude Groninger Kerken 61-63 foto's 38b* 42* 43* 44* 45*
Talstra, Frans: langs nederlandse orgels I 4 19 25 36 39 46 137*, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Tijdschriften en andere uitgaves
brochure orgelhistorie in Groningen; Stichting Groningen Orgelland
contactbrief voor kerkverzamelaars 16(1986)13, 60(2008)15
de Mixtuur 5(1971)75, 7(1972)117* 118*, 51(1985)29, 65(1990)246
de Orgelvriend 3(1976)7, 5(1978)1*, 7(1980)1*, 8(1982)27
het Orgel 6(1955)front-pagina*, 3(1963)49*, 11(1965)414
het Orgelblad III(1960)16
kerkepadgids (1980)79

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde kerk Bartholomeus Stedum -

Orgelhistorie

b: 1680 (lange tijd is gemeend dat Arp Schnitger de bouwer moet zijn geweest)
r: Matthias Amoor, Groningen 1706 (1726)
r: Albertus Anthony Hinsz, Groningen 1735; orgel vernieuwd
r: Albertus Anthony Hinsz, Groningen 1780
r: Dirk en Gerhard Diederich Lohman, Groningen 1798; Rugwerk verwijderd en vervangen door een gebeeldhouwd paneel, klaviatuur aan de frontzijde, nieuwe kas met snijwerk van de beeldhouwer en architect Mattheus Walles uit Groningen; M II ap: Hw-Borstw
r: Fa. van Oeckelen 1851
r: J.W. Dekker, Uithuizermeeden 1939; vernieuwing
r: Mense Ruiter, Groningen 1943/44; nieuwe klaviatuur aan de linker zijkant (de oude midden voor bleef bewaard). De klavieromvang werd uitgebreid en er kwam een elektrisch vrij pedaal met unitwindladen
r: Mense Ruiter, Groningen 1946; uitbreiding met een zelfstandig pedaal met electrische tractuur; M II EL vp: Hw 9-Borstw 5-Ped 6

Dispositie

1946:
Hoofdwerk C-g3
Bourdon 16, Prestant 8, Roerfluit 8, Salicionaal 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 2 2/3, Octaaf 2, Mixtuur IV, Trompet 8
Borstwerk C-g3
Gedakt 8, Viola 8, Fluit 4, Gemshoorn 2, Sesquialtera II-III, Tremulant
Pedaal C-d1
Bourdon 32 (akoestisch), Bourdon 16, Prestant 8, Bourdon 8 (unit), Prestant 4, Prestant 2 (unit)
Windlosser, Nihil - Loos
Foto: website van de kerk

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-06-22 11:46:42