Hervormde kerk
In gebruik
Foto: Hans Vreeman
Dorpsweg 69
Garmerwolde
Gemeente Ten Boer
Groningen

(Kerk)gebouw

De kruiskerk is een belangrijk voorbeeld van de Romano-Gotiek uit het derde kwart van de 13e eeuw (1275). Losstaande 13e eeuwse zadeldaktoren.
Het schip is in 1859 gesloopt, maar dwarspand en koor gerestaureerd.
Het muurvlak onder de topgevel is in twee zones verdeeld: beneden hoge spitsboognissen en een ingang, daarboven twee ramen geflankeerd door nissen met siermetselwerk en kraalprofilering.
Ten noordoosten van het koor de klokketoren.
De meloenvormige gewelven werden rond 1500 op primitieve wijze beschilderd.
In de noordwand een zandstenen bekken "de piscina" die buiten uitmondt in een beestekop.
Donkere staande grafzerk in het zuiderdwarspand herinnert aan de 95-jarige dominee Hermannus Sebastiani uit 1672.
Rijk gesneden preekstoel uit 1740. 18e-eeuwse familiebank in het noorderdwarspand.
Het is een restant van een kruiskerk waarvan het schip in 1859 is afgebroken.
In 1993 stond de klok plotseling stil. Door allerlei acties is op 21 juni 1997 het vier eeuwen oude uurwerk weer in gebruik genomen.
PKN-kerk
De kerk is op vrijdag 11 november 2003 (21 november 2003) overgedragen aan de Stichting Oude Groninger kerken (SOGK). De hervormde gemeente blijft er wel in "wonen".

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)131 191
Holthuis, J.: Petrus van Oeckelen, orgelmaker te Harenmolen bij Groningen 5(1985)8 9 10
Oost/Wisgerhof: er staat een orgel 32
Steensma: langs de oude Groninger kerken 64 foto's 47* 48*
Talstra, Frans: langs nederlandse orgels I 12 27 28 39 157*, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Tillema: foto A 32*, de Mixtuur Schagen
Tijdschriften en andere uitgaves
brochure orgelhistorie in Groningen; Stichting Groningen Orgelland*
contactbrief voor kerkenverzamelaars 30(1993)18, 34(1995)25, 39(1998)16, 41(1999)17, 51(2004)21, 52(2004)15
de Mixtuur 5(1971)76
het Orgel 11(1995)385
kerkepadgids (1986)60*

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde kerk Garmerwolde -

Orgelhistorie

b: Abt Joh. Reekamp ± 152.; Renaisance-instrument met springladen
r: D. Lohman 1799
r: Fa. van Oeckelen
b: Petrus van Oeckelen & Zn., Glimmen 1850/51; M II ap: Hw-Bov
r: H. Vegter, Usquert 1943, schoonmaak na kerkrestauratie, windmotor geplaatst
r: H.J. Vierdag, Enschede ± 1964; werkzaamheden; M II ap: Hw 9-Bov 9
r: Mense Ruiter Orgelmakers, Zuidwolde 1965/96
op 25 september 1998 is het orgel weer in gebruik genomen

Dispositie

1851 (Van Oeckelen):
Hoofdwerk C-f3 (I)
Bovenwerk C-f3 (II)
Pedaal
aangehangen
 
1964 (Van Oeckelen/Vierdag):
Hoofdwerk C-f3 (I)
Bourdon 16, Prestant 16 discant, Prestant 8, Gedekt 8, Octaaf 4, Nachthoorn 4, Quintgedekt 3, Octaaf 2, Mixtuur III bas, Mixtuur IV discant, Fagot 16 bas/discant), Trompet 8 bas/discant) pijpwerk verdwenen
Bovenwerk C-f3 (II)
Prestant 8, Holfluit 8, Holpijp 8, Viola da Gamga 8, Octaaf 4, Fluit 4, Woudfluit 2, Carillon III vanaf gº, Vox humana 8 (doorslaand)
Aangehangen pedaal C-c1
Klavierkoppel bas/discant
Windlosser
Twee afsluitingen
Het orgel heeft drie originele spaanbalgen

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-06-13 16:47:50