Doopsgezinde kerk
In gebruik
Foto: Hans Vreeman
Oude Boteringestraat 33
Groningen

Gemeente Groningen
Groningen

(Kerk)gebouw

Vanaf 1677 komen op het perceel Boteringestraat doopsgezinden als gemeente samen.
Oorspronkelijk stond hier een langwerpige schuilkerk, die van de overheid niet vanaf de Boteringestraat maar alleen via een steegje vanaf de Boteringestraat betreden mocht worden.
Na het samengaan in 1809 van twee Doperse groepen, de Oude Vlamingen en de Verenigde Waterlanders en Vlamingen, besloot men een nieuwe kerk te bouwen.
Op 29 oktober 1815 werd de in Neo-Classicistische stijl gebouwde kerk ingewijd. Doordat in hetzelfde jaar de kosterswoning op de plaats van het huidige kerkplein werd afgebroken, is de kerk sindsdien vanaf de Oude Boteringestraat 33 zichtbaar en bereikbaar.
In 1961 en 1990 hebben ingrijpende verbouwingen het interieur van de kerk veranderd. De preekstoel heeft plaats gemaakt voor een modern liturgisch centrum. De vier glas-in-lood ramen uit 1915 en 1935 zijn bewaard gebleven.
Op 13 oktober 1991 is de kerk weer officieel in gebruik genomen.
De panden Boteringestraat 31 en 35 zijn al sinds 1695/96 in doopsgezinde handen. Op nr. 35, de kosterswoning, was tussen 1847 en 1929 het doopsgezinde weeshuis gevestigd. De beide panden zijn rond 2000 ingrijpend verbouwd, waarbij onder meer de voorgevels werden aangepast.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Gierveld: het Ned huisorgel in de 17e en 18e eeuw 274
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)286
Knock, Nicolaes Arnoldi: dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen (1788)41
Knock, Nicolaes Arnoldi:: aantekeningen bij disposities kerkorgelen van J. Hess, vervolgd en bijgevoegd door George Hendrikus Broekhuyzen Sr. en Jan Zwart, Kampen (1973)37
Kriek/Zandt: Organum Novum 112/113 afb XXII*
Os, drs J.F. van: langs nederlandse orgels II 41, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Talstra, Frans: langs nederlandse orgels I 33 52 141*, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 27(1992)14
de Mixtuur 62(1989)89
groninger orgelagenda (2011)12-13*
het Orgel 1(1956)13, 3(1962)59* 63, 11(1962)217
het Orgelblad IV(1961)150

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Doopsgezinde kerk Groningen -

Orgelhistorie

b: Fa. Schnitger & Freytag 1785/86; M I ap: Man 8
o: pijpwerk naar ZUTPHEN RK kerk - Nieuw Stadkerk J.W. Timpe 1818
b: Johan Wilhelm Timpe 1816, in oude kas
r: Fa. P. van Oeckelen ± 1840; M II ap: Onder Man 9-Boven Man 7
orgel gesloopt ca. 1960
b: Fa. Marcussen & Søn, Aabenraa 1961; M III vp: Hw 6-Rugpos 8-Borstw 5-Ped 5

Dispositie

1788 (volgens Nicolaas Arnoldi Knock):
Manuaal
Bourdon 8, Quintadeen 8, Praestant 4, Fluit 4, Nassat 3, Octaaf 2, Sexquialter II-III, Dulciaan 8, Tremulant
Pedaal
aangehangen
Ventyl, 2 Blaasbalgen
 
1840 (volgens aantekeningen disposities knock):
Onder Manuaal
Bourdon 16, Prestant 8, Roerfluit 8, Gedekt 8, Octaaf 4, Fluit 4, Octaaf 2, Fagot 16, Trompet 8, Tremulant
Boven Manuaal
Holpijp 8, Fluit Tr. 8, Viol di Gamba 8, Prestant 4, Fluit 2, Flageolet 1, Vox Humana 8, Tremulant
Pedaal
aangehangen
2 Koppelingen
3 Blaasbalgen, 2 Afsluitingen
 
1961 (Marcussen):
Hoofdwerk C-f3
Praestant (Principal) 8 discant dubbel, Roerfluit (Rørfløjte) R 8, Octaaf (Octav) 4, Octaaf (Octav) 2, Mixtuur IV-V, Trompet 8
Rugwerk C-f3
Roergedekt (Rørgedakt) 8, Praestant (Principal) 4, Gedektfluit (Gedaktfløjte) 4, Gemshoorn 2, Quint 1 1/3, Scherp (Scharf) II-III, Sesquialtera II vanaf gº, Kromhoorn (Krumhorn) 8, Tremulant
Borstwerk C-f3
Gedekt (Gedakt) 8, Roerfluit (Rørfløjte) 4, Praestant (Principal) 2, Octaaf (Octav) 1, Regaal 16, Tremulant
Pedaal C-f1
Bourdon 16, Octaaf (Oktav) 8, Nachthoorn (Nathorn) 4, Fagot 16, Schalmei (Skalmeje) 4
Koppelingen: Hoofdwerk-Rugwerk, Hoofdwerk-Borstwerk, Pedaal-Hoofdwerk, Pedaal-Rugwerk, (Pedaal-Borstwerk ??)

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-10-08 19:03:46