Hervormde kerk
In gebruik
Foto: Hans Vreeman
H de Cockstraat 5
Ulrum
Gemeente De Marne
Groningen

(Kerk)gebouw

Rechtgesloten kerkje gebouwd ± 1225-1250 in romano-gotische stijl. Aan de binnenzijde meloenvormige koepelgewelven.
Rechte sluiting en ingebouwde toren uit de 15e eeuw.
Herenbank (Asingabank) uit 1660 met bekroning en rijk achterschot, waarop het wapen van de familie Inn- tot Kniphausen-Lewe, heer en vrouwe van Ulrum.
Avondmaalsbeker uit 1685 gemaakt door Jan de Borer, edelsmid te Groningen.
Preekstoel uit ± 1750.
In 1834 vond in deze kerk de Afscheiding plaats onder leiding van ds H. de Cock. Hieruit ontstonden de kerken van de Gereformeerde gezindte in Nederland.
Avondmaalsbeker uit 1865.
Restauratie kerk in 1916/17; de oude orgelbalgen gingen verloren. De doorgang tussen toren en kerk werd gesloten.
PKN-kerk.
De huidige protestantse gemeente Ulrum-Niekerk kan het onderhoud van de kerken niet meer aan. Vrijdag 11 oktober 2012 zijn beide kerken overgedragen aan de Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK). Het bezit van de SOGK is nu: 68 kerken, 2 synagogen, 36 kerkhoven en begraafplaatsen en 5 losstaande torens.
De kerk is nu een museum voor de geschiedenis van de 19e en 20e eeuw in hun kerkelijke gebeuren.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Gierveld: 250 jaar Hinsz-orgel Leens 57
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)45 131
Oost, Ger/Wisgerhof, Bert: er staat een orgel 8
Os, drs J.F. van: langs nederlandse orgels II 44, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Steensma: langs de oude groninger kerken 36 foto's 20* 21*
Talstra, Frans: langs nederlandse orgels I 138*, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Tijdschriften en andere uitgaves
brochure orgelhistorie in Groningen; Stichting Groningen Orgelland
contactbrief voor kerkenverzamelaars 31(1994)6
de Mixtuur 7(1972)118 120* 121, 46(1984)671, 63(1989)157
de Orgelvriend 8(1982)27, 6(1987)1* 4-5 (4 foto's)*
het Orgel 4(1987)129-135 (7 foto's)*, 4(1989)175, 6(1987)237, 10(1993)348
kerkepadgids (1983)27-28* 107

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde kerk Ulrum -

Orgelhistorie

b: vóór 1799
r: Arp Schnitger, Hamburg 1699, bijgestaan door Johannes Radeker en kistemaker Allart Meyer; M I
r: D. Lohman, Emden 1787/91; werkzaamheden
b: Nicolaas Anthonie Lohman, Groningen 1806, geschenk van de Groningse landheer Jan Carel baron van Inn en Kniphuizen en zijn echtgenote, die de rijke borg Asinga in Urlum bewoonden; met materiaal vorig orgel en oude kas; M I: 9 (Boekzaal), M I: Man 11 (Broekhuyzen)
het orgel werd gekeurd op 22 oktober 1806 door de organisten P.A. Nieborgh, organist Martinikerk te Groningen, en J. Buizinga, organist te Ulrum
ingebruikname orgel op 2 november 1806
r: Geert Pieters Dik, Groningen 1842; reparatie
- onderhoud Geert Pieters Dik te Groningen 1847 tot 1850
r: Geert Pieters Dik, Groningen 1850; reparatie
- in september 1867 was het orgel in slechte toestand
r: P. van Oeckelen, Groningen 1867; vernieuwing handklavier en walsbord, Bourdon 16 toegevoegd ten koste van de Basson 16 en Vox humana 8
r: P. van Oeckelen, Glimmen 1873; M I ap: Man 10
r: 1916; de windvoorziening vroeger ondergebracht in de toren verdween, een rechtopgaande magazijnbalg werd naast het orgel op de orgelgalerij geplaatst
- in 1958 bracht de Orgelcommissie van de Ned. Herv. kerk een voorlopig rapport uit vanwege de erbarmelijke conditie van het instrument
- in 1966 volgde een restauratievoorstel van adviseur Lambert Erné
r: Orgelmakerij Bakker & Timmenga, Leeuwarden 1983/84; alle verbindingen van de orgelkas moesten worden herstreld, windladen hersteld. De dispositie bleef zoals deze was, ook de bestaande windvoorziening is geconserveerd, er werd een opliggende Tremulant aangebracht, het pijpwerk werd met zorg hersteld; M I ap: Man 10
adviseur Aart van Beek als committeerde voor orgelzaken van de Orgelcomm. Ned. Herv. kerk
het orgel is op 3 maart 1984 weer in gebruik genomen met een bespeling door Aart van Beek

Dispositie

1806 (Lohman volgens "Boekzaal der Geleerde Wereld"):
Manuaal
Prestant 8, Holpyp 8, Octaaf 4, Fluit Douce 4, Quint prest. 3, Octaaf 2, Nagthoorn 2, Mixtuur III-IV, Trompet 8 bas/discant, Tremulant
Afsluiting. Windschorting
 
1806 (Lohman volgens handschrift Broekhuyzen):
Manuaal
Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Fluit douce 4, Quint 3, Octaaf 2, Nagthoorn 2, Mixtuur III-IV, Basson 16, Trompet 8, Voxhuma 8, Tremulant
Ventil
Drie blaasbalgen
 
1984 (Bakker & Timmenga):
Manuaal C-f3
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Nachthoorn 2, Mixtuur III-IV 1 1/3, Trompet 8 bas/discant, Tremulant
Pedaal C-d1
aangehangen
Ventiel
Winddruk vóór de restauratie 86 mm. en na de restauratie 68 mm. Toonhoogte: ca. 1/2 toon boven 440 tr. op a1. Temperatuur: gelijkzwevend
Klaviatuur aan de linkerzijkant
Windvoorziening: magazijnbalg met twee schepbalgen

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-06-11 19:10:47