Hervormde Dorpskerk
In gebruik
Foto: Hans Vreeman
Noorwolderweg 29
Noordwolde
Gemeente Bedum
Groningen

(Kerk)gebouw

Romano-gotische kerk uit de eerste helft van de 13e eeuw, gebouwd met kloostermoppen uit plaatselijk genommen klei. Het onderstuk van de toren is uit de 13e eeuw.
Nieuwe kerk uit de 15e eeuw, begonnen in 1445 in Romaanse stijl. Eerst het koor en de dwarsarmen bij de oudere kerk, daarna verbouwing van het schip met kruisgewelven.
De onderbouw van de losstaande toren is in 1487 opgetrokken. De toren wordt verlevendigd door witte natuurstenen hoekblokken.
De toren is rond 1640 verbonden met de kerk. Het stenen gewelf verving men door een houten tongewelf, de toren werd verhoogd en kreeg een "siepel" spits. Natuurstenen maaswerk in de bovenste galmgaten, een balustradeborstwering en een ui-vormige bekroning.
De grote steunbeur is een lelijk element en bovendien verkeerd gemetseld.
Westtravee in de zuidzijde: twee vensters geflankeerd door nissen met siermetselwerk werd verkonden door een groot spitsboogvenster.
In de oostgevel gebrandschilderde ramen met wapens van verschillende adellijke families.
Tussen de grote ramen aan de noordkant is een herenbank gebouwd als een loge op zuilen, in het koor begint het trapje dat daar naartoe leidt.
De kerk heeft een rijk 17e en 18e eeuws meubileur. twee gebrandschilderde glazen met wapens uit 1718. Gesneden kansel en doophek uit 1743 en een koorhek uit ± 1660.
In 1967/70 zijn toren en kerkdak gerestaureerd.
De tweede restauratiefase, waarbij het kerkgebouw geheel onderhanden is genomen, is in oktober 1984 afgerond.
PKN-kerk.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)44 110 131 166 285
Hess 38
Holthuis: van Oeckelen 8
Steensma: langs de oude Groninger Kerken 58-59 foto's 34* 35*
Talstra, Frans: langs nederlandse orgels I 27 54 78* 79* 80*, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 13(1985)18, 57(2007)22
de Mixtuur 7(1972)118, 13(1974)252, 51(1985)29
de nagelaten geschriften van de orgelmaker Arp Schnitger (1968)12 46
het Orgel 9(1958)122, 1(1960)10-11*, 11(1962)217, 11(1965)413-414, 2(1986)35 39
kerkepadgids (1980)63

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde Dorpskerk Noordwolde -

Orgelhistorie

b: onbekend
b: H, Huisz. ± 1658, met gebruikmaking van ouder materiaal. Vleugeldeuren aan de kas; M III vp: Man 9-Rw 8-Borstw 5-Ped 5
r: Arp Schnitger 1695; reparatie; M III vp: Hw 9-Rw 8-Borstw 5-Ped 5
r: H.H. Freytag, Groningen 1802; orgel omgebouwd tot een tweeklaviers orgel, Borstwerk leeg; M II vp: Hw 9-Pos 7-Ped 5
r: N.A. Lohman 1811; M II vp: 20 registers
r: N.A. Lohman 1833; ingrijpende wijzingen: ombouw Quintedena (Rw) tot Holpijp, nieuwe Gamba 8 en Flageolet 1 i.p.v. Quint 3 en Sesquiater, nieuwe vleugelstukken aan beide zijden van Manuaal en Rugwerk, algehele herintonatie
r: M. Eerdman 1907
r: Fa. Mense Ruiter, Zuidwolde 2004/06, conserverende restauratie: alleen de wijziging uit 1907 werd ongedaan gemaakt; M II vp: Hw 8-Rugpos 7-Ped 5
adviseur Stef Tuinstra
het orgel is op zaterdag 23 september 2006 weer in gebruik genomen met een open dag en een concert

Dispositie

1621 (volgens Nicolaes Arnoli Knock 1744):
Manuaal
Praestant 8, Rhoerfluit 8, Octaav 4, Quint 3, Super Octaav 2, Siflet 1, Mixtuur, Cimbel, Trompet 8
Rugwerk
Quintadeena 8, Praestant 4, Baarpijp 4, Octaav 2, Quint 1 1/2, Mixtuur, Cimbel, Kromhoorn 8
Borstwerk
Holpyp 8, Octaaf 2, Quint 1 1/2, Tertiaan, Cimbel
Pedaal
Bourdon 16, Praestant 8, Octaav 4, Bazuyn 16, Cornet 4
 
1960:
Hoofdwerk C-d3
Bourdon 16, Praestant 8, Roerfluit 8, Viola di Gamba 8, Octaaf 4, Fluit 4, Mixtuur III-VI, Trompet 8
Rugwerk C-d3
Holpijp 8, Praestant 4, Roerfluit 4, Octaaf 2, Speelfluit 2, Flageolet 1, Vox Humana 8
Pedaal C-d1
Bourdon 16, Praestant 8, Octaaf 4,Bazuin 16, Cornet 4
Koppel Hoofdwerk-Rugwerk, Pedaal-Hoofdwerk
 
2006:
Hoofdwerk
Praestant 8, Roerfluit 8, Viola di Gamba 8, Octaaf 4, Fluit 4, Fluit 2, Mixtuur III-VI, Trompet 8
Rugpositief
Holpijp 8, Praestant 4, Roerfluit 4, Octaav 2, Speelfluit 2, Flageolet 1, Vox Humana 8, Tremulant
Pedaal
Bourdon 16, Praestant 8, Octaav 4, Bazuin 16, Cornet 4
Koppels: Hoofdwerk-Rugpositief bas-discant, Pedaal-Hoofdwerk
Foto: Hans Vreeman

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-06-02 11:51:07