Gereformeerde kerk - Oosterkerk
Niet in gebruik
Foto: Ansichtkaart
Oosterkerkstraat 3
Aalten
Gemeente Aalten
Gelderland

(Kerk)gebouw

Kerk gebouwd in 1845.
Deze kerk is gesloopt.
Nieuwe kerk gebouwd in 1913/14 naar ontwerp van architect Ane Nauta (1882-1946) te Holwerd in neo-renaissancistische bouwstijl. Ze telde vroeger 790 zitplaatsen.
Boven de hoofdingang staat gebeiteld: De eerste steen is gelegd den 15 april 1915.
In een nis staat de kuipvormige kansel. De kanselbijbel ligt open bij Psalm 39.
In 1931 was de kerk echter te klein. Toen werd er tegenover de preekstoel een galerij bijgebouwd met nog eens 150 zitplaatsen.
Het orgel is in 1977 boven de kansel uit 1914 geplaatst.in de muur van de galerij en geschonken door mensen die in de Tweede Wereldoorlog in Aalten mochten onderduiken.
Voorjaar 1990 is een begin gemaakt met een grootscheepse renovatie. Het liturgisch centrum is volledig vernieuwd.
Bijzonder is het door de Hillegersbergse glazenier Marius Richters gemaakte gedenkraam "Voor Aalten uit dankbaarheid voor de door haar verleende hulp in oorlogstijd", aangeboden door de velen, die in de jaren 1940-1945 in Aalten ondergedoken waren.
Op 29 februari 1992 is de PKN-kerk weer in gebruik genomen.
Aan de rand van het liturgisch centrum staat het rek met collectezakken: dertig stuks. Die waren vroeger allemaal in gebruik.
Het orgel is in 1997 boven de preekstoel gehangen, in 1823 gemaakt door J. C. Friedrichs voor de Zuiderkerk in Amsterdam.
In de toren is in het najaar van 1997 weer een luidklok geïnstalleerd. Het was een lang gekoesterde wens van deze gemeente.
Teruglopend kerkbezoek en jarenlange financiële tekorten plaatsten de protestantse gemeente Aalten voor de vraag hoe ze de toekomst in wilde. Ze hebben drie kerken: de Oude Helenakerk, de Zuiderkerk en deze Oosterkerk. De Oosterkerk wordt afgestoten. De Oude Helena- en de Zuiderkerk blijven in gebruik. In de Oosterkerk zijn te weinig voorzieningen om de kerk multifunctioneel te gebruiken.
Men ging in 2016 op zoek naar een passende bestemming voor het gebouw.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Oost, Ger/Wisgerhof, Bert: er staat een orgel 67
Os, drs J.F. van: langs Nederlandse orgels II 41, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Schippers: Oestgeest Ned Hervormde Groene of Willibrordkerk H 5, de Mixtuur Schagen
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 27(1992)18, 39(1998)22, 44(2000)21
de Mixtuur 35(1981)191
het Orgel 3(1967)62-73*, 10(1974)342-345, 2(1977)64, 5(1978)169-173*, 9(1978)254-258
het Orgelblad II(1959)30*
orgels in Ned 34

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Gereformeerde kerk - Oosterkerk Aalten -

Orgelhistorie

b: Jan Proper, Kampen
b: Johan Caspar Friederichs, Gouda 1823 voor AMSTERDAM Ned Hervormde kerk - Zuiderkerk (met 17e eeuws pijpwerk uit AMSTERDAM Ned Hervormde Oude kerk Torenorgel); M II vp: Hw 10-Rugpos 13-Ped 6
r: T. Hofmeijer, Amsterdam 1847/48; kleine wijzigingen
r: D.G. Steenkuijl, Amsterdam 1891; verbouwing, allerlei verschuivingen, dispositiewijzigingen
laatste godsdienstoefening op 15 september 1929; orgel buiten gebruik
o/r: Fa. J.C. Sanders & Zn., Utrecht 1940/41; zonder kas en oorspronkelijk mechaniek, zeer ingrijpende verbouwing (orgel totaal verminkt, pijpwerk over drie manualen verdeeld, orgelkas gesloopt en tractuur geëlektrificeerd), losse speeltafel; EP III vp: Hw 10-Bov 7-Zw 7-Ped 7
adviseur J.J. Elbertse te Soest
orgel op 12 maart 1941 in gebruik genomen met een bespeling door Feike Asma
r: Jan van de Bliek, Leeuwarden 1958; revisie
onder supervisie van de Gereformeerde Organistenvereniging
1975 demontage i.v.m. totale wijziging; het oudere pijpwerk kwam beschikbaar voor OEGSTGEEST Ned Hervormde Groene of Willibrordkerk
o/r: Fa. L. Verschueren, Heythuysen 1975/77,schilderwerk uitgevoerd foor Fa. Ter Haar te Aalten, snijwerk van Fa. de Wit te Waddinxveen, verguldwerk van Jan van Hulsten te Amsterdam; met laden en pijpwerk van Friederichs (1823), Hofmeijer (1848) en Steenkuijl (1891), nieuwe orgelkas naar een tekening van Corneille F. Janssen te Assen, het vroegere Rugwerk is als Onderpositief uitgevoerd; M II vp: Hw 10-Opos 13-Ped 6
adviseurs Willem Retze Talsma en drs J.F. van Os in samenwerking met Monumentenzorg
Ingebruikneming op 7 maart 1977 met een bespeling door Willem Retze Talsma
r: Verschueren Orgelbouw, Heythuysen 2013, groot onderhoud en restauratie
Op zaterdag 14 december 2013 is het orgel weer in gebruik genomen

Dispositie

1823 (Friederichs):
Hoofdwerk (II) C-f3
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Octava 8, Octaav 4, Roerfluyt 4, Octaav 2, Mixtuur III-IV-V, Scherp III-IV-V-VI, Trompet 8
Rugpositief (I) C-f3
Prestant 8, Holpijp 8, Quintadena 8, Octaav 4, Open Fluyt 4, Quint Prestant 3, Sup. Octaav 2, Sexquialter, Cornet VI discant, Mixtuur III-IV-V-V, Scherp III-IV-V-VI, Trompet 8, Dulciaan 8
Pedaal C-d1
Bourdon 16, Prestant 8, Octaav 4, Mixtuur III-IV, Bazuyn 16, Trompet 8
Manuaalkoppel, Pedaalkoppel
Tremulant
6 Blaasbalgen, 3 Afsluitingen
 
1941 (Friederichs/Sanders):
Hoofdwerk (I)
Prestant 16, Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Roerfluit 4, Octaaf 2, Terts 1 3/5, Cornet IV, Scherp III-IV, Trompet 8
Bovenwerk (II)
Bourdon 16, Prestant 8, Octaaf 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur III-IV, Trompet 8
Zwelwerk (III)
Viola 8, Holpijp 8, Vox Celeste 8, Flûte harm. 4, Piccolo 2, Sexquialtera II, Hobo 8
Pedaal
Subbas 16, Prestant 8, Violon 8, Roerquint 6, Octaaf 4, Bazuin 16, Trompet 8
aantal koppels
Speelhulpen, Tremulant
 
1977 (Friederichs/Verschueren):
Manuaal C-f3
Prestant 16 discant, Bourdon 16, Prestant 8 (vanaf hº dubbel), Roerfluit 8, Octaaf 4, Roerfluit 4, Octaaf 2, Mixtuur III-VI, Schyerp III-VI, Trompet 8, Tremulant
Onderpositief C-f3
Prestant 8 (C-H gec. met Holpijp), Holpijp 8, Quintadeen 8, Octaaf 4, Quint 3, Fluit 4, Octaaf 2, Woudfluit 2, Sesquialter II, Cornet IV, Scherp III-VI, Trompet 8, Dulciaan 8, Tremulant
Pedaal C-d1
Bourdon 16, Prestant 8, Roerquint 6, Octaaf 4, Bazuin 16, Trompet 8
Twee koppels
Foto: Henco de Bruijn

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-05-20 09:03:55