Hervormde Grote- of St Werenfriduskerk
In gebruik
Foto: Ansichtkaart
Grote Molenstraat 2
Elst
Gemeente Overbetuwe
Gelderland

(Kerk)gebouw

Onder de kerk is een tempel gebouwd door de Romeinen ten behoeve van de Bataven die zich kort vóór het begin van onze jaartelling in de Rijndelta hebben gevestigd.
In de derde eeuw toen de Franken de plaats van de Bataven hadden ingenomen raakte de tempel in verval.
Romaanse stenen kerk gebouwd in de 8e-10e eeuw.
In de 10e eeuw is de kerk uitgebreid en voorzien van een crypte.
Balderik de 15e bisschop van Utrecht, heeft het gebeente van Werenfridus in deze crypte laten opstellen.
De toren is 56 meter hoog.
Middeleeuwse Gotische kerk gebouwd in 1484.
Oorlogsschade op zondag 1 oktober 1944; kerk en toren stonden in brand.
Na de verwoesting van de Grote Kerk in de Tweede Wereldoorlog werd uitgebreid bodemonderzoek gedaan. De huidige gotische kerk is gebouwd op de restanten van de Romeinse tempel uit 50 na Christus.
restauratie na 1945.
Eikehouten preekstoel in 1951 gekocht van de Hersteld Evangelisch Lutherse Kerk aan de Kloveniersburgwal te Amsterdam gemaakt in 1793 door de Amsterdamse beeldhouwer Anthony Ziesenis (1731-1801).
Onder de kerkvloer zijn restanten van enkele oudere kerken terug te ontdekken en zelfs ook de restanten van de Gallo-Romaanse tempel.
Nieuw onderzoek vanuit de VU te Amsterdam heeft aangetoond dat er in de periode tussen het midden van de 3e en de 7de eeuw geen vondsten zijn gedaan die wijzen op een kerk of een tempel. Dat op deze plek in de achtste eeuw een kerk is gebouwd heeft er dus meer mee te maken dat daar bruikbare stenen waren te vinden om een kerk te bouwen. Deze plek had geen religieuze betekenis meer.
Vanaf zondag 23 oktober 2005 bestaat de protestantse gemeente van Elst. In de week daarvoor is dit notarieel vastgelegd. De kerkdiensten en alle verdere kerkelijke activiteiten concentreren zich in deze kerk.
In het voorjaar van 2006 is de kerk opnieuw ingericht en is nieuw liturgisch meubilair geplaatst.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig

Hoofdorgel

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde Grote- of St Werenfriduskerk Elst 1953 -

Orgelhistorie

b: Jan Noster Niehoff II, Nijmegen midden 16e eeuw
- twee eeuwen later was er lang geen orgel
b: Paulus en Leonard van Eijsdonck, 's Hertogenbosch 1766; M I ap: 11
orgel op 17 december 1766 in gebruik genomen
r: Carl Friedrich August Naber, Deventer
o: HUISSELING RK kerk H Lambertus Leon van Eijsdonck, Oss 1807 ??
- het orgel is verbrand ??
b: J. Bätz/Witte, Utrecht 1869
- het orgel is in 1944 verloren gegaan
b: Fa. G. van Leeuwen Gzn, Leiderdorp 1953; M II vp: Hw 9-Rw 8 (7)-Ped 5
r: Fa. Pels & van Leeuwen, Alkmaar 1968/69; herstelwerkzaamheden
in 1969 opdracht tot gedeeltelijke afbouw van het orgel

Dispositie

1766 (volgens Boekzaal):
Manuaal C-d'''
Prestant 8, Bordon 8, Quint Fluit 6, Octaav 4, Fluit 4, Quint 3, Super Octaav 2, Tertiaan bas/discant, Mixtuur III, Cornet III, Trompet 8 bas/discant, Tramblant
Pedaal C-cº
aangehangen
Ventiel, Afsluiting
 
1766 (volgens J. Hess):
Manuaal
Praestant 8, Holpyp 8, Quint 6, Octaav 4, Fluit 4, Quint 3, Super Octaav 2, Tertiaan, Mixtuur III, Cornet, Trompet 8
3 Blaas-balgen
 
1885 (volgens van ’t Kruijs):
Manuaal
Prestant 8, Holpijp 8, Prestant Combiné 4, Fluit 4, Octaaf 4, Mixtuur
Pedaal
aangehangen
 
1953 (Van Leeuwen)
Hoofdwerk
Quintadeen 16, Prestant 8, Roerfluit 8, Spitsgamba 8, Octaaf 4, Nachthoorn 4, Quint 3*, Octaaf 2, Mixtuur VI-VIII, Trompet 16*, Trompet 8, Trompet 4*
Rugwerk
Holpijp 8, Prestant 4, Spitsfluit 4, Octaaf 2*, Woudfluit 2, Quint 1 1/3, Scherp IV, Sexquialter II*, Dulciaan 8
Pedaal
Prestant 16, Octaaf 8, Octaaf 4, Mixtuur IV, Bazuin 16, Trompet 8*, Cornet 4*, Zink 2*
Koppelingen
* nog te plaatsten

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van het hoofdorgel

Boeken
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)156 183
Jespers, Frans: Repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks (1900)167
Kriek/Zandt: Organum Novum 86 afb IV*
Kruijs, M.H. van 't: disposities der verschillende orgels (1885)143, uitgave Frits Knuf, Amsterdam 1972
Kuilenburg, Wout van: het werk van de orgelmakersfamilie van Eijsdonck / van Nistelrooy / Kuijte (1983)8 23 49-50 66 94 142 160; Het Noordbrabants Genootschap
Os, drs J.F. van: langs nederlandse orgels II 10 29, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 38(1997)32, 55(2006)26, 60(2008)25
de Mixtuur 11(1973)197, 27(1979)676, 66(1990)323, 80(1995)1009
de orgelmaker Witte 65
het Orgel 6(1953)front-pagina* 89, 12(1968)347, 4(1969)108
kerkepadgids (1978)7, (1980)77, (1990)73-74***

Koororgel

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde Grote- of St Werenfriduskerk Elst 1967 -

Orgelhistorie

b: Fa. E.F. Walcker, Ludwigsburg 1967

Dispositie

Geen informatie aanwezig

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van het koororgel

Boeken
-
Tijdschriften en andere uitgaves
kerkepadgids (1990)74
Laatste update: 2018-10-25 15:54:07