Hervormde kerk - Mariakerk
In gebruik
Foto: Ansichtkaart
Tsjerkepaed 3
Bears (Beers)
Gemeente Littenseradeel
Friesland

(Kerk)gebouw

Kerk gebouwd in de 13e eeuw. Vroeg-Gotische kerk gelegen op een terp.
De kerk is in de 14e eeuw uitgebreid met een koor, in later tijd is de kerk geheel bemetseld.
Doophek, doopbekken op voet, roccocopsalmborden en renaissancehek met gesneden pijlen uit ca. 1540.
Dominee Eelko Alta noemt in 1745 een vervallen bank met heiligenbeelden, voorzien van hun naam (deze bank is van vóór 1580).
Beeldenstorm in 1580, de kerk werd gezuiderd.
Het interieur is uit de 18e eeuw (1759) gemaakt door E. Swalue te Leeuwarden.
Nieuw houten gewelf uit 1784.
Tweede beeldenstorm in Friesland in 1795, de kerken werden gezuiverd, deze keer geen beelden en schilderijen, maar de gedenktekens van de adel. Zelfs de wapens en titels van de grafstenen en herenbanken werden afgehakt en rouwborden en de gebrandschilderde ramen van adellijke families werden verwijderd.
De kerk heeft vanaf 1975 geen kerkelijke functie meer.
Kerkrestauratie 1981/83.
Kerk op 25 juni 1983 weer in gebruik genomen.
PKN-kerk.
De kerk staat op de Rijksmonumentenlijst.
Trouw- en expositieruimte.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)173
Knock, Nicolaes Arnoldi: aantekeningen bij disposities kerkorgelen van J. Hess, vervolgd en bijgevoegd door George Hendrikus Broekhuyzen Sr. en Jan Zwart, Kampen (1973)9
Knock, Nicolaes Arnoldi: dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen (1788)4* 13*
Vlagsma: de Friese orgels (1500-1750)21 84 130 132 137 145 146 147 148-149 187 189 272 309 390 464, Fryske Akademy Leeuwarden 2003
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 11(1984)14
de Mixtuur 11(1973)195, 25(1978)563, 26(1978)630

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde kerk - Mariakerk Bears -

Orgelhistorie

b: vóór 1654 tegen de torenmuur ondersteund door een kolom
in 1654 werd door korfmaker Dirck Harmens een nieuw scherm van wilgetenen om het orgel geplaatst
orgel geschilderd in 1664 door Haije Wijbes
r: Harmen Jansen, Berlikum 1681, reparatie
orgeladviseur Evert Havercamp te Leeuwarden die in 1681 ook de keuring deed
r: Harmen Jansen, Berlikem 1684, kleine reparatie
in 1713 voor het eerst weer gestemd door orgelmaker Jan Harmens te Berlikum
r: Jan Harmens, Berlikum 1718; reparatie en stembeurt
r: Pieter Tjerks (Wiarda), Wirdum 1724; reparatie en stembeurt
r: Pieter Tjerks (Wiarda), Wirdum 1727; reparatie en stembeurt
r: Johann Michaell Schwartzburg, Leeuwarden 1728/30; reparatie van de balgen
als balustrade-orgel gebouwd
o: Pyter Sybes de Vries, Leeuwarden 1750; plaatsing orgel uit erfenis erven Schwartzburg; nieuwe onderkas
front met halfronde middentoren, spitse zijtorens en vleugelstukken
de openingen onder en boven de tinnenpijpen waren gevuld met blinderingssnijwerk
op de middentoren stond het wapen van de familie Aylva
het orgel stond op een zolder boven de voorkerk, een ruimte die van de kerkruimte was geschieden door de peiwand
de drie spaanbalgen lagen in een balgenhok achter de orgelkas
onderhoud en stellen Pieter Sijbes de Vries te Leeuwarden 1750 tot 1777
r: Mathijs Hansen Hardorff, Leeuwarden 1786; verbeteringen en wijzigingen, schoonmaak door stof houten gewelf, kas in andere kleuren geschilderd: zeegroen met matwitte vleugelstukken en verguld blinderssnijwerk
in 1795 tijdens de tweede beeldenstorm werden ook het wapen van de familie Aylva werd van het orgel afgehaald waarbij de vleugelstukken zo zwaar beschadigd raakten, dat ze moesten worden vervangen, Johannes Lubach maakte nieuwe vleugelstukken
in 1795 had Albertus van Gruisen het orgel in onderhoud
r: Pieter Jans Radersma 1825; reparatie
stemmen Pieter Jans Radersma 1827
stemmer van 1833 tot 1838 Jacob van Dam te Leeuwarden en na zijn dood zijn broer Luitjen
na zijn dood onderhoud bij Fa. L. van Dam & Zn. te Leeuwarden
r: Fa. L. van Dam, Leeuwarden 1880; nieuwe kas + 2e kl.; M II ap: Hw 8-Bov 5

Dispositie

1788 (volgens Nicolaas Arnoldi Knock):
Manuaal
Praestant 8 discant, Holpyp 8, Praestant 4, Gemshoorn 4, Nassat 3, Octaaf 2, Cornet III discant, Mixtuur III, Tremulant
Ventyl, 3 Blaasbalgen
 
1880:
Hoofdwerk (Ondermanuaal)
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Roerfluit 4, Quintprestant 3, Octaaf 2, Trompet 8 bas/discant
Bovenwerk (Bovenmanuaal)
Viola di Gamba 8, Salicionaal 8, Fluit dolce 8, Fluit traverse 4, Gemshoorn 4

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-06-22 11:46:42