Hervormde kerk Sint Magnus
In gebruik
Foto: Anton van Daal
Kerkbrink 1
Anloo
Gemeente Aa en Hunze
Drenthe

(Kerk)gebouw

Op de hunebedden na is deze kerk het oudste monument van Drenthe.
De kerk gaat terug tot in de 11e eew, wat nog te zien is aan het gebruik van tufsteen en de kleine romaanse vensters in het schip. Als fundament zijn grote hunebedstenen gebruikt. Als mortel zijn gestampte schelpen gebruikt. De kerk is genoemd naar Magnus, bisschop van Trani (Italië).
De toren werd eind 11e eeuw gebouwd met een zadeldak en is 23 meter hoog. De dakruioter met haan is in 1757 geplaatst en de trapgevels in 1895.
Het 14e eeuwse koor is uit rode baksteen vervaardigd in romano-gotische stijl. De muren van het koor zijn verstevigd door steunberen, noodzakelijk om de prachtige gemetselde kruisgewelven te kunnen dragen.
In de kerk fresco's uit de 13e en 14e eeuw. In het schip en koor diverse graf- en gedenkstenen, resten van muurschilderingen rond de triomfboog, twee fraaie herenbanken en een 18e eeuwse zandloper op de preekstoel. Op de balustrade vijf uitgekapte wapenschilden van de fam. Eelents.
Het koor is gerestaureerd in 1936. Restauratie schip en toren in 1941/44.
Tijdens de Duitse bezetting verdween uit de kerktoren van Anloo de klok. De later opgerichte Stichting Vrienden van de Magnuskerk stelde zich ten doel voor Anloo een nieuwe klok te zoeken en te vinden.En het lukte voor enkele duizenden euro's. Maar toen ging het fout. Een aantal inwoners tekende bezwaar aan en wist voor elkaar te krijgen dat in Anloo geen hinderlijk lawaai van een kerkklok komt. Het subsidiegeld is teruggegeven aan de gemeente.
Het houten schot, dat het koor van de kerk scheidde zijn in 1999 weggehaald. De kerk en het schip zijn nu tot één geheel gemaakt.
Opgravingen hebben aangetoond dat het huidige schip een aantal houten voorgangers heeft gehad. De eerste kerk dateert omstreeks de 9e eeuw. In de middeleeuwen was Anloo de hoofdplaats van de oorspronkelijke parochie en rechtsdistrict Oostermoer.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig

Hoofdorgel

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde kerk Sint Magnus Anloo 1718 -

Orgelhistorie

b: Rudolph Garrels en Johannes Radeker, Groningen 1717/18, Arp Schnitger was in die tijd ziekelijk en liet de bouw over aan zijn meesterknechten, het orgel werd geschonken door de Fam Ellents; M II ap: Man 9-Borstpos 5 (17 sprekende stemmen)
- op 5 maart 1717 werd de akte van aanbestening ondertekend
Inspeling orgel op 16 oktober 1718
r: Lohman
r: Jan Doornbos, Groningen 1875
r: Mense Ruiter, Groningen 1944/48; uitbreiding van de klavieromvang, er werden ingrepen gedaan aan het historisch pijpwerk, zoals verlaging van de opsneden. Door de oorlogsomstandigheden hebben de werkzaamheden een tijd stilgelegen; M II ap: Hw 10-Borstw 5
Keuring door adviseur Arie Bouman in november 1948 met een (na-)keuring in juni 1949
- De verstandhouding met Bouman en de Nederlandse Klokken- en Orgelraad was er door de nasleep niet beter op geworden
- gedetailleerd restauratieplan uit december 1988
r: Henk van Eeken, Leusden en Gert van Buuren, Poortegaal 1995; een vrij pedaal werd toegevoegd; M II vp: 21 registers
Adviseurs Klaas Bolt en Stef Tuinstra
- Op 12 april 1995 brak er brand uit in de werkplaats van Henk van Eeken. Bij die brand is een deel van het historische Radeker-Garrelsorgelorgel verloren gegaan
r: Henk van Eeken, Leusden 1997; de verloren gegane pijpen zijn nagemaakt en gerestaureerd
Eind juni 1999 is het orgel weer in gebruik genomen

Dispositie

1718 (Garrels/Radeker):
Manuael
Quintadena 16, Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Speelfluit 4, Quint 2 2/3, Octaaf 2, Sexquialter lege plaats, Mixtuur IV-V, Trompet 8 bas/discant
Borstpositiff
Holpijp 8, Fluit 4, Octaaf 2, Quint 1 1/3, Cimbel lege plaats, Vox Humana 8, Tremulant
Pedaal
aangehangen
Manuaalkoppel
 
± 1970 (volgens Maarten Seijbel):
Hoofdwerk
Quintadena 16, Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Speelfluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Sesquialter II (leeg), Mixtuur IV-V, Trompet 8 bas/discant
Borstwerk
Holpijp 8, Fluit 4, Octaaf 2, Quint 1 1/3, Cijmbel III (leeg), Vox Humana 8
Pedaal
aangehangen
Manuaalkoppel
Foto: magnuskerk.nl

Bronvermelding van het hoofdorgel

Boeken
Jongepier, Jan: langs nederlandse orgels III 21, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Oost/Wisgerhof: er staat een orgel 88
Seijbel, Maarten: klankschoonheid drentse orgels 29-30
Talstra, Frans: langs nederlandse orgels I 21 24 33 102*, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Vlagsma: de Friese orgels (1500-1750)81 144, Fryske Akademy Leeuwarden 2003
Tijdschriften en andere uitgaves
brochure orgelhistorie in Groningen; Stichting Groningen Orgelland
contactbrief voor kerkenverzamelaars 18(1987)14, 34(1995)28, 38(1997)25, 42(1999)28, 67(2012)14
de Mixtuur 7(1972)117 118, 16(75)331, 17(1975)351
de Orgelvriend 11(1982)1* 29, 6(1983)31, 11(1986)4, 12(1986)14-16**
het Orgel 3(1954)41, 4(1976)132, 4(1989)171, 11(1995)380

Koororgel

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde kerk Sint Magnus Anloo 2004 -

Orgelhistorie

b: Fa. Gebr. van Vulpen, Utrecht 1992; M II ap: Onderkl 3-Bovenkl 2 voor WASSENAAR huisorgel dr Jelle Zijlstra
o: 2004; het orgel werd geschonken door de weduwe van de voormalige minister-president
Het orgel werd op zaterdag 3 april 2004 in gebruik genomen

Dispositie

-

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van het koororgel

Boeken
-
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 52(2004)18

Koororgel

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde kerk Sint Magnus Anloo 1804 -

Orgelhistorie

b: Heinrich Hermann Freytag 1804; kabinetorgel M I:

Dispositie

-

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van het koororgel

Boeken
-
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 55(2006)8
Laatste update: 2018-10-31 14:28:55