RK kerk - Basiliek H Jan de Doper
In gebruik
Foto: Ansichtkaart
Brink 31
Laren
Gemeente Laren
Noord-Holland

(Kerk)gebouw

Vanaf de 11e eeuw zijn de kerken hier gewijd aan Johannes de Doper.
Schuilkerk gebouwd in 1760, St Jan aan het Zeveneind 6, de tegenwoordige Smeekweg.
De schuilkerk is gesloopt.
In 1844/45 is een nieuwe waterstaatskerk gebouwd.
Deze kerk is afgebroken.
Nieuwe kerk gebouwd in 1924 en voltooid in 1925 naar een ontwerp van architect Wolter ter Riele te Utrecht. De beide bakstenen torens steken ruim 50 meter boven het dorp uit.
Het smeedwerk is vervaardigd door atelier Brom te Utecht. Gebrandschilderde ramen van Han Bijvoet uit 1935-1938.
Kruiswegstaties geschilderd door Pieter Cornelis de Moor (1866-1935).
De kerk werd in 1937 verheven tot basilica minor. Reden was dat het in 1937 50 jaar geleden was dat voor het eerst het Sacrament werd meegedragen in de Sint Jansprocessie, jaarlijks op 24 juni. Dat gebeurde eerst vanuit de oude Sint Jan en vanaf 1925 vanuit de nieuwe kerk. Boven de grote rivieren is Laren de enige plek waar een processie over de openbare weg is toegestaan. De processieroute loopt van de basiliek naar het Janskerkhof, halverwege Laren en Hilversum.
In 1980 was er een plan de Sint Jan te slopen en de Goede Herderkerk te verkopen. Van het geld zou een nieuwe en kleinere kerk gebouwd kunnen worden.
De beide kerken werden toen beurtelings gebruikt.
Vanaf 1981 startte een proces van restauratie, aanvankelijk door vrijwilligers, later met steun van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg.
Vanaf februari 1988 is de RK kerk Goede Herder verkocht en gesloopt (zie daar).
In de jaren '90 werd de kerk, samen met de pastorie en aangrenzende gebouwen op de Rijkslijst (voor jonge monumenten) geplaatst.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
-
Tijdschriften en andere uitgaves
150 jaar Adema Orgelbouw sinds 1855 (2006)52-53 foto 64* 70 80 101
contactbrief voor kerkenverzamelaars 5(1981)14, 19(1988)19, 43(2000)28, 44(2000)19, 55(2006)29-30
de Mixtuur 38(1982)309
de Orgelvriend 9(1975)20-21, 2(1979)27, 4(1984)28
gedenkboek bij gelegenheid van het 60-jarig bestaan Fa. L. Verschueren (1891-1951)8 16 25
kalender 2004 van de Orgelvriend**
kerkepadgids (1990)8*

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
RK kerk - Basiliek H Jan de Doper Laren -

Orgelhistorie

b: Gideon Thomas Bätz, Utrecht 1780 in de Schuur- of Schuilkerk te LAREN; M I:
o: nieuwe waterstaatskerk 1844
o: nieuwe kerk 1925
b: Fa. L. Verschueren, Heythuysen 1943; alle registers van het oude orgel vonden een plaats in het nieuwe orgel; EP III vp: Hw 12-Pos 9-Zw 12-Ped 9
adviseur dr E. Bruning ofm namens de KKOR
o: 's GRAVENHAGE RK kerk H Familie koororgel; gedeelte pijpwerk van Fa S. de Wit te Nieuw Vennep 197.
o: BEDUM Ned Hervormde kerk Bazuin 16 door Fa. B. Pels & Zn., Alkmaar 1975
o: DEN DOLDER Rijksinrichting "Willem Arntzhoeve"; pijpwerk Fa. S. de Wit uit Nieuw Vennep 1984
- elektronium
b: P.J. Adema & Zn. 1890 voor AMSTERDAM RK kerk H Willibrordus buiten de Veste als koororgel; architectenfront van Jan Stuyt; M II ap: 13 registers en 2 reserveplaatsen
o/r: P.J. Adema & Zn., Amsterdam 1904; na het gereedkomen van transept en schip wordt het orgel verplaatst naar de oostwand van het zuidertransept. Het wordt bij die gelegenheid vergroot tot 18 stemmen en vier gereserveerde plaatsen. Tevens wordt het front opnieuw opgezet naar een ontwerp van Jan Stuyt
r: P.J. Adema & Zn., Amsterdam 1922; het orgel werd gepneumatiseerd en verkleind tot 10 stemmen. Hierbij worden voorzieningen getroffen teneinde het bespeelbaar te maken vanaf het vierde manuaal van het nieuw te bouwen hoofdorgel.
o: Adema's kerkorgelbouw 1966 naar AMSTERDAM RK kerk H Jan de Doper, opgebouwd 1969; Pn II vp: GO 5-Rec 5-Ped 1 (tr.)
o/r: Adema's Kerkorgelbouw, Amsterdam 1997; eerste werk na de overname van het bedrijf door Ronald van Baekel, met enkele stemmen uit AMSTERDAM RK kerk H Vincentius; M II vp: Hw 12-Zw 13-Ped 8
r: Adema's Kerkorgelbouw, Lisse 2002; voltooïng met front en pijpwerk uit AMSTERDAM RK kerk St. Willibrordus buiten de Veste (koororgel), sinds 1970 in AMSTERDAM RK kerk St. Jan de Doper; vrijstaande speeltafel beneden in de kerk; M II vp: Hw 12-Zw 13-Ped 8
adviseur dr Ton van Eck namens de KKOR
het orgel werd op 19 mei 2002 (Pinksteren) in gebruik genomen

Dispositie

1943 (Verschueren):
Hoofdwerk
Baarpijp 16, Prestant 8, Wilgenpijp 8, Bourdon 8, Prestant 4, Gemshoorn 4, Kwint 2 2/3, Octaaf 2, Cornet III-IV-V, Mixtuur IV-V-VI, Trompet 8, Klaroen 4
Positief
Roerfluit 8, Gemshoorn 8, Zing. Prestant 4, Blokfluit 4, Flageolet 2, Spitskwint 1 1/3, Sesquialter II, Klein Mixtuur III, Kromhoorn 8
Zwelwerk
Gedekt 16, Hoorn prestant 8, Spitsgamba 8, Celeste 8, Dwarsfluit 4, Zwitserse pijp 2, Nachthoorn 1, Tertiaan II, Cimbel III, Dulciaan 16, Trompet 8, Schalmei 4
Pedaal
Prestant 16, Subbas 16, Zachtbas 16, Octaafbas 8, Ged. Bas 8, Prestant Bas 4, Pedaal Mixtuur III, Bazuin 16, Trompet 8
 
2002 (Adema):
Hoofdwerk (I) C-g3
Prestant 16*, Bourdon 16 (C-b*), Prestant 8*, Salicionaal 8*, Holpijp 8*, Diapason 8, Octaaf 4*, Roerfluit 4*, Open Fluit 2, Mixtuur II-VI**, Cornet V discant, Trompet 8
Reciet (II) C-g3
Vioolprestant 8, Bourdon 8*, Viola di Gamba 8*, Quintadeen 8, Voix celestis 8*, Fluit harmonique 8, Dwarsfluit 4, Violine 4, Quintfluit 2 2/3, Piccolo harmonique 2**, Trompet harmonique 8*, Fagot-Hobo 8, Klaroen 4, Tremulant
Pedaal C-f1
Contrabas 16***, Prestant 16, Subbas 16***, Openbas 8***, Gedekt 8, Cello 8, Openfluit 4, Bazuin 16
Koppelingen: I-II, I-II 16, I-II 4, II 16, II 4, Pedaal-I, Pedaal-II
Zweltrede II. Trede register crescendo. Setzer treden + registerautomaat voor de elektronische setzercombinatie
* afkomstig uit de Willibrordus buiten de Veste te Amsterdam
** afkomstig uit de St Jan de Doper te Amsterdam
*** afkomstig uit de St. Vincentius te Amsterdam
De opbouw is zodanig ingericht dat in een later stadium een mechanische speeltafel kan worden toegevoegd zonder dat het orgel uit elkaar hoeft. Het instrument heeft elektrische sleepladen. De verbinding van de speeltafel met het orgel geschiedt d.m.v. twisted-pair kabel met zender en ontvanger. De speeltafel is uitgerust met registerwippers en treden voor de koppelingen en de setzercombinaties. Het front is een kopie van het originele front, zoals dat in Amsterdam was gebouwd. In plaats van de afbeelding van de H. Cecilia echter staat nu een beeld van Johannes de Doper in het front.
Foto: Ed van Aken, 2002

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-05-20 11:48:40