Oud Katholieke kerk - schuilkerk St Pancratius

Niet in gebruik

(Kerk)gebouw

Het huidige Enkhuizen is ontstaan uit twee naburige nederzettingen, die ieder hun eigen kerk hadden: die van St. Gommarus in het voormalige Gommerkerkspel uit 1204, bevolkt door landbouwers, en die van St. Pancratius, bestemd voor de vissers, de andere component van de Enkhuizer bevolking.

De Pancratiuskerk werd ondergebracht in een pand aan de Venedie.

Nadat in 1572 Enkhuizen zich aansloot bij de Prins van Oranje, moesten de 'katholieken' deze middeleeuwse parochiekerken verlaten omdat deze werden toegewezen aan de 'protestanten'.

Na 1572 'kerkten' de Enkhuizer katholieken waarschijnlik in woonhuizen of buiten de stad. Vanaf ongeveer 1633 werd een pakhuis aan de Breedstraat als kerk ingericht, gewijd aan H.Gummarus. Omdat deze (schuil)kerk niet alle gelovigen kon bevatten, werd omstreeks 1652 een tweede parochiekerk opgericht aan het Venedie, gewijd aan H.Pancratius. Deze laatst genoemde kerk moest in 1781 worden gesloten omdat er geen pastoor meer beschikbaar was. Deze parochie werd toen samengevoegd met de parochie aan de Breedstraat.

Vanaf deze samenvoeging is de parochiekerk aan de Breedstraat gewijd aan beide heiligen: de H.H. Gummarus en Pancratius.

Deze parochiekerken domineren nog steeds het Enkhuizer stadsbeeld:

de Westerkerk (St.Gommaruskerk) met klokkenstoel en de Zuiderkerk (St.Pancratiuskerk) met St.Pancrastoren (Zuidertoren)