RK kerk - Basiliek H Petrus Banden
In gebruik
(Kerk)gebouw
Oude kapittelkerk, kathedraleske allure met indrukwekkende toren uit de 15e eeuw. De toren had een hoge spits. Zuiver voorbeeld van Kempische gotiek, onderste geledingen toren doorregen met tufstenen speklagen. | |
Groot koor met omgang en tegen de sluiting drie straalkapellen. | |
De koorbanken met rijk laatgotisch beeldhouwwerken waren te danken aan de kanunniken die in 1283 hun kapittel hadden gesticht. Ze zijn vervaardigd in het midden van de 17e eeuw door meester-schrijnwerker Jan Borchmans te Eindhoven. | |
Bij de brand in 1482 ging de kerk en het orgel verloren. | |
Nieuwe kerk gebouwd in de 16e eeuw, Petrus Banden aan de Markt 2. | |
Het oxaal, op zes granieten kolommen, noemt Schutjes: "het zangernkoor". | |
De torenspits is er in 1558 afgewaaid en nooit meer hersteld. | |
De kerk kwam tussen 1648 en 1799 in hervormde handen. | |
De katholieken gingen vanaf ± 1650 in een schuurkerk (zie daar). | |
In 1798 is de kerk aan de katholieken teruggegeven. | |
De toren is in december 1904 gedeeltelijk ingestort. | |
Kerkbrand in 1944; de derde geleding van de toren werd kapot geschoten. De hele kerk brandde uit. | |
De kerk is na de Tweede Wereldoorlog gerestaureerd van ernstige oorlogsschade. | |
Een viertal beelden is afkomstig uit de vroegere schuurkerk. | |
Preekstoel uit de Bossche Sint Pieter: knap stuk houtsnijwerk. | |
Tijdens een speciaal kerstconcert op zondag 2002 zijn de gerestaureerde gebrandschilderde ramen gezegend. | |
Op 8 januari 2005 is een nieuw doopvont gewijd, vormgegeven door de plaatselijke beeldhouwer Hans van Eerd. | |
De koorbanken van de Trappistinnen van Berkel Enschot zijn in 2009 verhuisd naar Oirschot. | |
De RK parochie Sint-Odulphus van Brabant is in het voorjaar van 2012 ontstaan uit een fusie tussen de parochies Sint-Odulphus en Sint-Antonius in Best, Sint-Petrus en H. Bernadette Oirschot-Spoordonk, Sint-Willibrordus in Middelbeers en H.H. Andreas en Antonius in Oostelbeers. | |
Op zondag 23 juni 2013 heeft bisschop Hurkmans tijdens een pontificale eucharistieviering de kerk tot basiliek verheven. |
Bronvermelding van het (kerk)gebouw
Boeken | |
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)183 | |
Harst, Hans van der: de restauratie van het grote orgel van de Sint Jan 's Hertogenbosch 9 10 | |
Harst, Hans van der: langs nederlandse orgels IV 36 43 124-127*, uitgave Bosch & Keuning te Baarn | |
Jespers, Frans: repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks (1900)148-150 219-221 222-223 aanv III 117, het Noordbrabants Genootschap 1983 | |
Kruijs, M.H. van 't: disposities der verschillende orgels (1885)49, uitgave Frits Knuf, Amsterdam 1972 | |
Kuilenburg, Wout van: het werk van de orgelmakersfamilie van Eijsdonck / van Nistelrooy / Kuijte (1983)8 9 23 24 66 93-98 142 162-164; Het Noordbrabants Genootschap | |
Oost, Ger/Wisgerhof, Bert: er staat een orgel 102 107 |
Tijdschriften en andere uitgaves | |
250 jaar orgelmaker Vermeulen 57 58 66 84 91 | |
brabants orgelrijkdom, uitgave brabantse orgelfederatie (2008)21*, (2011)38* | |
brochure 9 (7 foto's)* | |
contactbrief voor kerkenverzamelaars 49(2003)36, 53(2005)37, 68(2012)40, 70(2013)30 | |
de Mixtuur 27(1978)676, 38(1982)320, 52(1986)52 56, 70(1992)533-540 | |
de Orgelvriend 10(1976)9, 7(1985)1* 8-11**, 9(1985)1* 8-11** | |
het Maarschalkerweerd-orgel in de Bergeijkse Hofkerk 33 | |
het Orgel 6(1972)151-152, 10(1976)327-328, 10(1978)296-305 (8 foto's)*, 4(1990)200* | |
kerkepadgids (1980)67 | |
monumentenzorg: historische orgels juni(1981)* | |
orgelmaker van Hirtum 11 | |
orgels in Ned 105 | |
orgelwijding St. Petrus Banden Parochie Oirschot 19 juli 1953 (5 foto's*) |
Orgel locaties
Naam gebouw | Plaats | Periode |
---|---|---|
RK kerk - Basiliek H Petrus Banden | Oirschot | - |
Orgelhistorie
b: |
- het orgel is bij de brand van 1482 verloren gegaan b/r: H. Niehoff, 's Hertogenbosch vóór 1587 |
b: |
Floris Hocque/Hans Goltfus 1634, vooraan in de kerk op een oxaal; positief M I: Man 9 - na 1648 is het orgel nauwelijks meer gebruikt |
r: |
E. Bodesteyn 1652/53 - orgel afgebroken in 1763, het orgel was bij gebrek van nodige inkomsten vervallen en buiten gebruik geraakt |
b: |
Paulus en Leonard van Eysdonck, Gemert 1763/64, kas van Johan van der Mast te Gorinchem in het zuider kruispand midden op een verheven oxaal (de geweze zangplaats der Oude Kanoniken); met pijpwerk vorig orgel; M I: Man 10 contract getekend op 29 juni 1763 orgel gekeurd door Nicolas Houbré en de Bossche organist Otto Wicherts orgel op 3 maart 1765 in gebruik genomen met een bespeling door organist Nicolas Houbré te 's Hertogenbosch - onderhoud Leonard van Eysdonck te Gemert 1763 tot 1780 (1785) |
r: |
Jan Michael Müller, Dordrecht 1780; ingrijpende vernieuwing: laden en pijpwerk revisie, nieuwe ventilen in het secreet, twee nieuwe balgen, twee nieuwe registers orgel gekeurd in november 1780 door de Nijmeegse organist Petrus Beyen - onderhoud Jan Michael Müller te Dordrecht 1782 tot 1785 - het orgel werd in 1798 met de kerk door de katholieken overgenomen, maar het oude orgel bleek voor het gebouw te klein - onderhoud Nicolaas van Hirtum te Hilvarenbeek 1798 tot 1805 |
r: | in ± 1805 is het oxaal vergroot, waartoe het oude orgel in 1805 werd afgebroken door Nicolaas van Hirtum te Hilvarenbeek |
o: | HUISSELING Ned Hervormde kerk 1806 |
b: | Le Picard, Luik vóór MAASTRICHT RK klooster Minderbroeders Franciscanen; M III ap: GO-Positif-Echo: 29 registers |
o/r: |
Jan Beerens, Weert 1806/07; M III ap: Hw 15-Pos 12-Echo 6 plechtige inwijding van het orgel in 1807 - schade bij waternoodsramp in de nacht van 28 op 29 januari 1809 |
r: | J.R. Titz, Venray ± 1809 |
r: | Jan Vermeulen, Weert 1817 |
r: |
Arnold Graindorgue, Luik 1823/24; grondige restauratie, 3 nieuwe balgen - onderhoud F.C. Smits te Reek 1825 tot 1845 |
r: |
Paulus van Nistelrooy, Oss 1845; verfoeliën, balgen vernieuwd en verder herstel - onderhoud Paulus van Nistelrooy te Oss 1845 tot 1850 |
r: | Leonard van Nistelrooy, Oss 1846; uitbreiding met een Positief, hij verving het aangehangen pedaal en plaatste een Viola di Gamba op het Manuaal; M II ap: Man 12-Pos 5 |
r: |
Leonard van Nistelrooy, Oss 1850; nieuwe tongen Vox Humana en Viola di Gamba grote schoonmaakbeurt in 1857 |
r: | Matthias van Dinter, Weert 1861/62 (1869); orgel omgebouwd, vrij Pedaal; M III vp: Hw 11-Pos 11-Réc 5-Ped 4 |
r: |
Michiel Maarschalkerweerd, Utrecht ± 1900; reparatie - het orgel is in 1904 ernstig beschadigd door de instorting van een deel van de toren - orgel afgebroken in 1924 |
b: |
Orgelfabriek Caecilia, Salzburg (Oostenrijk) 1924; Pn - het orgel is in 1944 door brand verloren gegaan |
b: |
Gebrs. Vermeulen, Weert 1953; het westraam moest vrij blijven, het orgel werd opgesteld in de toren; EP III vp: Hw 12-Pos 8-Zw 11-Ped 8 adviseur dr W. Kerssemakers namens de KKOR ingebruikneming 19 juli 1953 met een bespeling door Huub Houët, organist St. Catharinakerk te Eindhoven |
o: | VEGHEL RK kerk H Hart 1978; grote delen |
b: | Franciscus Cornelius Smits I, Reek 1846/47 voor 's HERTOGENBOSCH RK kerk H Pieter; M III vp: Hw 12-Rw 11-Bov 12-Ped 10 |
r: | J.J. Vollebregt & Zn., 's Hertogenbosch 1866, verbeteringen en aanpassingen |
r: |
Gebrs. Franssen, Roermond 1900; werkzaamheden zoals pneumatische barkerhefboommachine en zwelkast voor manuaal III - oorlogsschade in 1944/45 |
r: | Fa. L. Verschueren, Heythuysen 1946/47; herstel oorlogsschade |
o/r: |
Fa. L. Verschueren, Heythuysen 1977/78; het pijpwerk werd weer op de oude toonhoogte gebracht, gestolen of verdwenen pijpen en ornamenten werden nieuw gemaakt, het oude pedaalklavier en de mechanische tractuur werden hersteld en er kwamen nieuwe manualen. De frontpijpen werden voorzien van bladtin en bladgoud; M III vp: Hw 12-Rugpos 11-Bov 12-Ped 10 adviseurs Hans van der Harst en Hub. Houët namens de KKOR in samenwerking met de adviseur namens Monumentenzorg |
r: | Verschueren Orgelbouw, Heythuysen 2000; grote restauratie: het terugleggen van de kernen van grote pijpen, verwijderen van oxydatie in een aantal pijpen van de tongwerken |
r: | Verschueren Orgelbouw, Heythuysen 2014; de verzakking van kernen in veel grote labiaalpijpen verholpen, evenals oxydatie van koppen van tongwerken |
Dispositie
1765 (volgens Boekzaal): | |
Manuaal C-d''' | |
Prestant 8, Bordon 8, Octaaf 4, Fluit 4, Super-Octaaf 2, Quint Fluit bas/discant, Mixtuur III, Cornet III, Tertiaan bas/discant, Vox Humana 8 bas/discant, Tramblant | |
Ventiel, Windsluiter, Drie blaasbalgen, Tambouryn van houten pijpen | |
1707 (volgens J. Beerens 1780): | |
Manuaal | |
Bourdon 16 bas/discant, Monter 8, Holpijp 8, Prestant 4, Fluijt 4, Groote Quint 3, Nazaer, Octave 2, Ters, Sexquialter bas/discant, Mixtuer, Cornet, Tertiaan bas/discant, Trompet bas/discant, Hoboij discant, Claron 4 | |
Positief | |
Bourdon 8, Prestant 4, Fluijt 4, Octave 2, Nazaer, Ters, Super Octave 1, Cornet, Mixtuer, Cymbal, Sexquialter bas/discant, Cromhorn bas/discant | |
Echo | |
Bourdon 8 discant, Prestant 4 discant, Octave 2 discant, Doublet discant, Ters discant, Cromhorn discant | |
1806: | |
Manuaal | |
Bourdon 16 bas/discant, Monter of Prestant 8, Holpijp 8, Prestant 4, Fluijt 4, Groote Quint 3, Nazaer, Octave 2, Ters, Sexquialter bas/discant, Mixtuer, Cornet, Trompet 8 bas/discant, Hoboij discant, Claron 4 | |
Positief | |
Bourdon 8, Prestant 4, Fluijt 4, Octave 2, Nazaer, Ters, Super octave 1, Cornet, Mixtuer, Cymbal, Sexquialter bas/discant, Gromhorn bas/discant | |
Echo | |
Bourdon 8 discant, Prestant 4 discant, Octave 2, Doublet 2 discant, Ters discant, Gromhorn discant | |
Pedaal | |
aangehangen | |
1844 (volgens Broekhuyzen): | |
Manuaal | |
Bourdon 16, Prestant 8, openfluit 8 discant, Hohlfluit 8, VioldiGamba 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Flageolet 1, Mixtuur III, Trompet 8 discant | |
Positief | |
Holpijp 8 bas/discant, Violdigamba 8 discant, Prestant 4 bas/discant, Gemshoorn 2, Basson 8 bas/discant | |
Pedaal | |
aangehangen | |
Koppeling | |
Tremulant, Ventil, 3 Blaasbalgen | |
1852: | |
Manuaal | |
Bourdon 16 bas/discant, Prestant 8, Holpijp 8, Viol di Gamba 8 bas/discant, Prestant 4, Fluijt 4, Quint 3, Octaaf 2, Larigot 2, Tertz, Mixtuur III, Trompet 8 bas/discant, Vox Humana 8 | |
Positief | |
Prestant 8, Bourdon 8, Fluijt 4, Quint 3, Octaaf 2, Flageolet 1, Cornet, Mixtuur IV, Sexquialter bas/discant, Kromhoorn 8 bas/discant | |
Echo (half geluid) | |
Bourdon 8 discant, Prestant 4 discant, Quint, Octave 2, Tertz, Gromhorn discant | |
Pedaal | |
aangehangen | |
3 Blaasbalgen | |
1885 (volgens van ’t Kruijs): | |
Hoofdmanuaal | |
Bourdon 16, Prestant 8, Bourdon 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Picolo 2, Mixtuur, Cornet, Trompet 8 | |
Rugwerk | |
Prestant 8 discant, Bourdon 8 discant, Viola 8, Gemshoorn 8, Prestant 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Flageolet 1, Cornet, Trompet 8 | |
Bovenmanuaal | |
Bourdon 8, Dwarsfluit 4, Salicionaal 4, Fluit 4, Vox Humana 8 | |
Pedaal | |
Subbas 16, Open Fluit 8, Octaaf 4, Bazuin 16 | |
Koppelingen | |
1953 (Vermeulen): | |
Hoofdwerk (I) C-g3 | |
Prestant 16, Prestant 8, Spitsgamba 8, Bourdon 8, Prestant 4, Dwarsfluit 4, Quint 2 2/3, Octaaf 2, Cornet V, Mixtuur IV-VI, Trompet 8, Klaroen 4 | |
Positief (II) C-g3 | |
Gemshoorn 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Blokfluit 4, piccolo 2, Superquint 1 1/3, Klein Mixtuur IV, Kromhoorn 8 | |
Zwelwerk (III) C-g3 | |
Quintadeen 16, Prestant 8, Salicionaal 8, Roerfluit 8, Zing. Prestant 4, Koppelfluit 4, Nasard 2 2/3, Woudfluit 2, Tertiaan II, Cymbel IV, Trompet harm. 8, Tremolo | |
Pedaal C-f1 | |
Contrabas 16, Subbas 16, Octaafbas 8 (gec.), Gedektbas 8 (gec.), Koraalbas 4 (gec.), Ruispijp IV, Bazuin 16, Trompet 8 (gec.) | |
Koppelingen: Manuaal I-Manuaal II, Manuaal I-Manuaal III, Manuaal II-Manuaal III, Manuaal I-Manuaal II 16, Pedaal-Manuaal I, Pedaal-Manuaal II, Pedaal-Manuaal III, Pedaal-Manuaal III 4 | |
Automatisch Pedaal Manuaal II met vrije versterkingen, Automatisch Pedaal Manuaal III met vrije versterkingen | |
Vaste combinaties: PP P MF F FF Tutti | |
Vrije combinatie I stelt de handregisters af, Vrije combinatie II stelt de handregisters af, Generaal Register Crescendo | |
Handregisters afsteller, Tongwerkafsteller | |
Trede voor zwelkast manuaal III, trede voor Generaal Register Crescendo | |
1978 (Smits): | |
Hoofdwerk (II) C-f3 | |
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Prestant 4, Fluit 4, Quint 3 bas, Octaaf 2, Mixtuur IV 2, Cornet III discant, Trompet 16, Trompet 8, Harmonica 8 doorslaand, Tremulant | |
Rugpositief (I) C-f3 | |
Bourdon 16, Prestant 8, Roerfluit 8, Fluit Travers 8 discant, Prestant 4, Fluit 4 bas/discant, Octaaf 2, Flageolet 1, Mixtuur II 1, Trompet 8, Dulciaan 8, Tremulant | |
Bovenwerk (III) C-f3 | |
Prestant 8, Holpijp 8, Viola di Gamba 8, Prestant 4, Gemshoorn 4, Blokfluit 2, Sesquialter II, Carillon III discant, Kromhoorn 8, Oboë 8 discant, Ophikleïd 8 bas doorslaand, Vox Humana 8, Tremulant | |
Pedaal C-d1 | |
Prestant 16, Subbas 16, Octaaf 8, Fluit 8, Prestant 4, Mixtuur V 2, Bazuin 16, Trompet 8, Serpent 8 doorslaand, Klairon 4 | |
Koppelingen: Hoofdwerk-Rugwerk bas/discant, Hoofdwerk-Bovenwerk bas/discant, Pedaal-Hoofdwerk, Pedaal-Rugwerk | |
Vier afsluiters en een ventil | |
Toonhoogte 1/2 toon onder a1 = 440 Hz. |
Bronvermelding van bovenstaand orgel
Boeken | |
Geen informatie aanwezig |
Tijdschriften en andere uitgaves | |
Geen informatie aanwezig |
Laatste update: 2018-02-15 10:12:56