RK kerk H Clemens Hofbauer - H Gerardus Majella
Nieuwe bestemming
Bosdrift 55
Hilversum

Gemeente Hilversum
Noord-Holland

(Kerk)gebouw

Kerk gebouwd in 1913/14 naar ontwerp van architect Jac. W.A. van Gils in neoromaanse en neobyzantijnse stijl. De kerk is genoemd naar de patroonheilige voor hopeloze zaken, omdat men aanvankelijk moeite had om de benodigde financiën bijeen te krijgen. Clemens Maria Hofbauer - een Tsjechische pater Redemptorist - was tevens de geschutspatroon van de bakkers. Als tweede kerkpatroon werd de H. Gerardus Majella gekozen. De bouwpastoor en stichter van de Clemens-parochie was pastoor Zeno van Ditzhuyzen. Het lukte hem na veel moeite om het benodigde budget bij elkaar te bedelen. In het oorspronkelijke ontwerp van Jacobus van Gils stond ook een toren gepland, maar die bleef uit bezuinigingsoverwegingen achterwege. Neo-romaans interieur.
De eerste steen is op 1 juli 1913 gelegd door J.Th. Hofman.
De consecratie van de kerk vond plaats op 14 mei 1914.
Het schip van de kerk werd in 1921/22 (1920) naar het oorspronkelijke ontwerp door Jos Cuypers met twee traveeën en een smalle westelijke travee vergroot. De gefaseerde bouw werd door Van Gils in het ontwerp opgenomen, rekening houdend met de uitbreidingsplannen van de gemeente Hilversum.
De kerk is in 1921/22 uitgebreid door Jos Cuypers, volgens plan van de inmiddels overleden Van Gils.
De in oorsprong geplande toren in de noord-westhoek is nooit gerealiseerd. In de kerk bevinden zich diverse glasschilderingen van Max Weiss daterend uit de periode 1941-1964, uitgevoerd in glas-in-lood- en in muraalglastechniek.
In 1968 is de liturgische indeling gewijzigd, waarbij het altaar centraal in de viering op een verhoging werd geplaatst. Tot het werk van Max Weiss voor de Clemenskerk behoorden tevens een preekstoel uit 1961 en veertien kruiswegstaties in muraalglastechniek uit 1963, thans niet meer aanwezig.
Het bisdom Haarlem had besloten de kerk in oktober 1996 aan de eredienst te onttrekken. In Hilversum-zuid is een fusieproces gaande tussen de parochies van de H Clemens Maria Hofbauer (1751-1820, bekend als "voorspreker in hopeloze zaken") en de Sint Jan de Evangelist. Het bisdom heeft gekozen voor de St. Janskerk, een multifunctioneel gebouw uit de jaren '70 zonder noemenswaardige architectonische kwaliteiten, waarin zich geen orgel bevindt. Men is voorbijgegaan aan de kunsthistorische waarde van de Clemenskerk.
In 1992 werd de Stichting Vrienden van de Clemenskerk opgericht; aanvankelijk met het doel om door het organiseren van culturele activiteiten het voortbestaan van het kerkgebouw te kunnen ondersteunen. Er werden verschillende concerten en exposities in de kerk gehouden. De kerk werd in 1993 bedreigd met sluiting.
In 1995 werd besloten tot de fusie van twee parochies met de Sint Jan Evangelist. Het nieuwe gebouw De Waaier werd parochiekerk van de Emmausparochie.
Het bisdom besloot om op 6 oktober 1996 de laatste viering in de kerk te houden, waarna de parochie werd samengevoegd met de parochie van Sint Jan de Evangelist. Het kerkgebouw van deze parochie werd de nieuwe thuisbasis.
De kerk werd door het bestuur van de nieuwe Emmausparochie verkocht aan het Bisdom Haarlem, dat het kerkgebouw wilde slopen. Maar dat is tenslotte niet gebeurd.
De Stichting Vrienden van de Clemenskerk ziet mogelijkheden om het gebouw zowel voor liturgische als voor culturele doeleinden te gebruiken.
Het Cuypersgenootschap heeft een aanvraag bij de gemeente Hilversum ingediend om gebouw en orgel op de Monumentenlijst te plaatsen.
De kerk is vanaf 2002 een Rijksmonument. Omdat het gebouw op de monumentenlijst is geplaatst mocht het niet worden afgebroken. Het heeft lange tijd leeg gestaan, in afwachting van een nieuwe bestemming.
De voormalige rooms-katholieke Clemenskerk in Hilversum was sinds de sluiting van de kerk in 1996 lange tijd onderwerp van strijd. Het bisdom Haarlem gaf de voorkeur aan sloop, terwijl gemeente en buurt het gebouw wilden behouden.
De kerk werd in december 2010 door BOEi aangekocht, een non profit Nederlandse Maatschappij tot Behoud, Ontwikkeling en Exploitatie van industrieel erfgoed. Het plan van BOEi om in de kerk een winkel voor tweedehands artikelen te vestigen viel bij de lokale betrokkenen niet goed. De Stichting Vrienden van de Clemenskerk, die zich sinds de sluiting van de kerk in 1996 heeft ingespannen voor het behoud van het kerkgebouw voor een maatschappelijke functie, vindt dat er onvoldoende sprake is geweest van een gezamenlijke inzet van betrokken partijen voor een echte maatschappelijke functie, die afgestemd is op de wensen van de buurt.
De omvangrijke restauratie ging in december 2010 direct van start. Hierbij werd het oorspronkelijke leien dak in oude luister hersteld en werd een deel van de kleurige muurschilderingen in de absis ontdaan van de laag muurverf die ooit tijdens een modernisering van het kerkinterieur was aangebracht. De bijbehorende pastorie werd door BOEi afzonderlijk verkocht en wordt nu opgeknapt door een nieuwe particuliere eigenaar.
Oplevering van het gerestaureerde gebouw vond plaats op 1 oktober 2012. En per 1 januari 2013 kon de kerk weer worden gebruikt. De kerk is prachtig opgeknapt maar onverkoopbaar geworden.
Het plan van BOEi voor het "verbouwen en wijzigen bestemming rijksbeschermd monument van kerk in winkelruimte met bijbehorende koffiehoek" lag in 2013 ter inzage op het gemeentehuis. Er ligt nu een plan tot herbestemming van de Clemenskerk tot trampolinepark (2017). Het trampolinepark gaat door. De kerk uit 1922 is door BOEi casco gerestaureerd.
De trampolines staan er, dus het belangrijkste is klaar. Meer dan twintig van de springapparaten staan verspreid door de kerk. Het is de verwachting dat het trampolinepark begin september 2018 open gaat. Maximaal 70 kinderen kunnen er tegelijkertijd springen op verschillende type trampolines. Alleen de ingang moet nog gebouwd worden, op de locatie van het altaar.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
-
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 16(1986)17, 22(1989)22, 37(1997)28, 68(2012)31-32, 122(2018)12
de Orgelvriend 7(1984)9
het Maarschalkerweerd-orgel in de Bergeijkse Hofkerk 65
het Orgel 9(1996)23*
kdov-blad winter (2007)28

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
RK kerk H Clemens Hofbauer - H Gerardus Majella Hilversum -

Orgelhistorie

b: Fa. G.F. Steinmeijer, Oettingen 1923; Pn II vp: Man I 7-Man II 9-Ped 4
adviseur dr Johan Wagenaar
Het orgel werd in de zomer van 1923 in gebruik genomen
- de adviseur was naderhand zeer te spreken over de kwaliteit van het istrument
r: 1923; een Violon 16 op het pedaal werd toegevoegd
- in 1985 is alles schoongemaakt en opnieuw afgesteld
- het orgel is nooit gerestaureerd, maar functioneert nog altijd probleemloos. Het orgel is het enige nog geheel originele Steinmeyer-orgel in een Katholieke kerk te Nederland
- Het orgel stond ook al deze jaren nog in de kerk. Het orgel is eind 2011 gedemonteerd.
o/r: Fa. Adema 2011 naar BUSSUM RK kerk Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand - Mariakerk - Koepelkerk aan de Brinklaan; Pn II vp: Man I 7-Man II 9-Ped 5

Dispositie

1923 (Steinmeijer):
Manuaal I C-g3
Prestant 8, Viola di Gamba 8, Gemshoorn 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Mixtuur III-IV 2, Trompet 8
Manuaal II in zwelkast C-g3
Bourdon 16, Vioolprestant 8, Salicionaal 8, Celeste 8, Gedekt 8, Traversfluit 4, Piccolo 2, Sexquialter II 2 2/3, Hobo 8, Tremolo
Pedaal - C-f1
Violon 16, Subbas 16, Gedekt 16 (tr. Man. II), Octaafbas 8
Klavier-Koppel, Suboctaaf Koppeling II - I, Superoctaaf Koppeling II - I, Superoctaaf Koppeling II, Pedaal-Koppeling I, Pedaal-Koppeling II
Treden: Zweltrede Manuaal II, basculetrede Registercrescendo, rolzweller
Vaste combinaties: MF-F-Tutti Oplosser
Afsluiter handregisters. Afsluiter crescendo. Piano-Pedaal

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-08-18 12:06:13