RK kerk H Willibrordus hoofdorgel
In gebruik
(Kerk)gebouw
De eerste berichten over een kerk in Bakel verschijnen in een oorkonde van paus Alexander II uit 1069, waarin de (Willibrord-)kerken van Deurne, Bakel, Waalre en Diessen worden genoemd. | |
Romaans kerkje gebouwd in 1096.. | |
± 1200 is de westtoren gebouwd. | |
Gotische kruisbasiliek gebouwd in 1400 met toren met aan de zuidzijde een uitgemetselde traptoren. Het schip is vroeg-gotisch. Reeds in 1460 werden het nieuwe vijfzijdig gesloten koor en het transept "dwarsbeuken" toegevoegd. | |
De kerk kwam in 1648 in protestantse handen. Ze gebruikten alleen het koor van de oude kerk. De rest werd opslagruimte voor o.a. turf. | |
De katholieken zochten na 1648 naar een plek om samen te komen. Die was er in Deurne niet. Bij de Vrede van Munster was bepaald dat de katholieke eredienst in de gehele Meijerij van Den Bosch verboden was. Ze moesten verder weg (zie RK Schuilkerk). | |
In 1801 werd de kerk weer toegewezen aan de Rooms-Katholieke parochie. | |
Ingrijpende restauratie in 1881/82 onder leiding van architect Pierre Cuypers. Hij bouwde met handhaving van de kolommen en scheibogen een nieuw schip, even hoog als het voordien hogere koor en verving de houten kap door stenen gewelven. De zijbeuken werden vergroot. | |
Het interieur werd door kerkschilder Theo Hermens uit Den Bosch gepolychromeerd. Bij de restauratie in 1961/62 is deze beschildering alleen in het koor gehandhaafd. | |
De kerk heeft twee zeer oude gotische beelden: een Anna-te-Dieën (Maria, Anna en het Jezuskind) en een Nood Gods (Piéta), een uitbeelding van Maria met haar dode Zoon op schoot. | |
De ramen in de grote spitsboogvensters van het koor zijn 19e-eeuws. Het hoofdaltaar in gemaakt in neo-gotische stijl van J. Custers. De kruiswegstaties zijn op koper geschilderd door Peter Heinrich Windhausen (1832-1903). Vijf kolossale schilderijen van Hans van Hoek uit Deurne. | |
In de rechter zijbeuk een altaar-triptiek (Christus met 14 apostelen) uit 1955 geschilderd door Hendrik Wiegersma (1891-1969), arts en kunstschilder in Deurne. | |
De plattegrond van de Willibrorduskerk komt overeen met de funderingsresten die bij de restauratie van deze kerk in 1961 zijn teruggevonden. Het was een natuurstenen gebouw van 5,5 bij 13 meter. | |
Restauratie kerk in 1998/04. Met kerst 2004 was de tweede restauratiefase afgerond. | |
Sinds kerst 2017 kunnen de kerkklokken weer volop luiden. Het Angelusklokje uit 1720 is gerestaureerd en heeft een nieuwe klokkenstoel gekregen. Net voor het jaareinde is de nieuwe uurwerk- en luidaansturing in de Sint Willibrorduskerk afgeregeld. |
Bronvermelding van het (kerk)gebouw
Boeken | |
Geen informatie aanwezig |
Tijdschriften en andere uitgaves | |
Geen informatie aanwezig |
Hoofdorgel
Orgel locaties
Naam gebouw | Plaats | Periode |
---|---|---|
RK kerk H Willibrordus hoofdorgel | Deurne | - |
Orgelhistorie
b: |
1622 het orgel werd op 12 april 1622 gekeurd |
r: | mr Joghem van der Horst 14 juli 1622 |
r: | mr Cornelys 17 juli 1622 |
r: |
mr Joghem van der Horst 15 augustus 1622 - het orgel werd in 1648 niet door de katholieken meegenomen, maar bleef in de kerk - In de RK Schuurkerk stond geen orgel |
b: |
F.C. Smits, Reek 1838, balustrade-orgel met een onderpositief met eigen front; M II ap: Hw 8-Pos 7 - onderhoud Fa. Smits te Reek tot 1874 - onderhoud L.A. van Nistelrooy en Pou Kuijte te Oss vanaf 1874 |
r: | L.A. van Nistelrooy en Adrianus (Janus) Kuijte, Oss 1880; wijzigingen |
o/r: | Fa. Franssen, Roermond 1883/84; orgel naar achteren tegen de westwand, zodat de zangers meer ruimte kregen, de kas van het positief verdween, de spaanbalgen werden omgebouwd tot een magazijnbalg, nieuwe klaviatuur aan de zijkant (zuidzijde), alle mechanieken werden vernieuwd en hij wijzigde de windladen en de dispositie; M II ap: Hw 9-Pos 8 |
r: |
Adrianus (Janus) Kuijte, Oss 1897; schoonmaakbeurt - dispositie 1898 tot 1954: M II ap: Man 9-Pos 8 - in 1912 was sprake van een "desolaten toestand" van het orgel |
r: | Fa. Franssen, Roermond 1912; schoonmaak, mechanieken verbeterd en de laden hersteld, nieuwe koperen mondstukken bij de Basson en Clarinet geplaatst. het originele frontpijpwerk van Smits ging toen verloren |
r: |
Gebrs. Vermeulen, Weert 1929; windmotor geplaatst onderhoud Gebrs. Vermeulen te Weert vanaf 1929 |
r: |
Fa. J.J. Elbertse & Zn., Soest 1953/54; uitbreiding met een electro-pneumatisch pedaal, nieuwe manuaal- en pedaalkoppeling, nieuw pedaalklavier (naar Mechelse indeling van 27 toetsen), het orgel kreeg een boventoonrijk karakter; M II EP vp: Hw 10-Pos 8-Ped 4 adviseur Hub. Houet te Eindhoven namens de KKOR inspeling in 1954 door Hub Houët te Eindhoven - De mogelijkheid tot restauratie werd in 2006 onderzocht. In juni 2006 werd het restauratierapport voltooid door Marcel Verheggen. In het kader van de "Regeling Rijkssubsidiëring wegwerken restauratieachterstanden" kon de restauratie worden uitgevoerd. Het contract werd op 3 december 2008 ondertekend. |
r: |
Verschueren Orgelbouw, Heythuysen 2010/11, schilderwerk door Fa. Ridderhof te Deil; Smits-pijpwerk van elders kon worden ingepast, een bescheiden zelfstandig pedaal kon aan weerszijden van het Positief worden geplaatst. Het front van het Positief werd gereconstrueerd en ontbrekende delen van de kas werden bijgemaakt, nieuwe windvoorziening: de balgenstoel met drie spaanbalgen is op een verhoogde balgenvloer opgesteld, nieuwe klaviatuur, pijpwerk hersteld; M II vp: Man 8-Pos 6-Ped 3 adviseur Marcel Verheggen namens de KKOR het orgel werd eind april 2011 opgeleverd. Op 21 mei 2012 werd het orgel weer in gebruik genomen |
Dispositie
1838: | |
Manuaal | |
Bourdon 16 bas/discant, Prestant 8, Bourdon 8, Prestant 4, Holfluit 4, Octaaf 2, Mixtuur II, Trompet 8 bas/discant | |
Positief | |
Viol di gamba 8, Bourdon 8, Prestant 4, Fluit 4, Octaaf 2, Flageolet 1, Basson 8 bas/discant, Tremulant | |
Pedaal | |
aangehangen | |
Koppeling | |
Ventil | |
1838 (volgens Broekhuysen): | |
Manuaal | |
Bourdon 16 bas/discant, Prestant 8, Holpijp 8, Prestant 4, Holfluit 4, Octaaf 2, Mixtuur II, Trompet 8 bas/discant | |
Positief | |
Viol di Gamba 8, Holpijp 8, Prestant 4, Fluit 4, Octaaf 2, Flageolet 1, Basson 8 bas/discant, Tremulant | |
Pedaal | |
aangehangen | |
Koppeling | |
Ventil | |
1898: | |
Manuaal C-f3 | |
Bourdon 16, Principaal 8, Bourdon 8, Viola di Gamba 8, Octaaf 4, Octaaf 2, Cornet IV, Basson 16, Trompet 8 | |
Positief C-f3 | |
Viola Principal 8, Viola d'amour 8, Bourdon 8, Voix Céleste 8 vanaf fisº, Prestant 4, Flûte Octave 4, Picolo 2 (overblazen), Clarinette 4, Tremulant | |
Pedaal | |
aangehangen | |
Koppeling | |
Ventil | |
vóór 1954: | |
Manuaal C-f3 | |
Bourdon 16, Principal 8, Viola di gamba 8, Bourdon 8, Octaaf 4, Fluit 4, Octaaf 2, Cornet IV discant, Trompet 8 | |
Positief C-f3 | |
Viollon principal 8, Viola d'amour 8, Voix céleste 8 vanaf fisº, Bourdon 8, Prestant 4, Fluit octaviante 4, Piccolo 2, Klarinette 8 | |
Pedaal | |
aangehangen | |
Koppeling | |
1954: | |
Manuaal I C-f3 | |
Prestant 8, Bourdon 8, Salicionaal 8*, Octaaf 4*, Fluit 4, Prestantquint 2 2/3*, Octaaf 2, Cornet IV discant vanaf c', Mixtuur III-V*, Trompet 8* | |
Manuaal II C-f3 | |
Prestant 8, Bourdon 8, Prestant 4, Fluit Octav. 4, Nasard 2 2/3*, Piccolo 2*, Terts 1 3/5*, Kromhoorn 8* | |
Pedaal C-d1 | |
Subbas 16*, Octaafbas 8, Gedekt 8 (deels transmissie), Octaaf 4 (deels transmissie) | |
Koppelingen | |
de met * gemerkte stemmen werden nieuw geplaatst | |
2011: | |
Manuaal (II) C-f3 | |
Bourdon 16 bas/discant, Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Fluit 4, Octaaf 2, Mixtuur II 1 1/3, Trompet 8 bas/discant | |
Positief (I) C-f3 | |
Holpijp 8, Fiol di Gamba 8, Prestant 4 bas/discant, Fluit 4, Octaaf 2, Basson 8 bas/discant | |
Pedaal C-d1 | |
Bourdon 16, Prestant 8, Fagot 16 | |
Koppel Man-Pos, Koppel Ped-Man | |
Tremulant, Ventil | |
Deling bas/discant h-c1, Toonhoogte a1 = 415 Hz., Temperatuur: evenredig zwevend, Winddruk 66 mm. |
Bronvermelding van het hoofdorgel
Boeken | |
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)171 | |
Jespers, Frans: brabants orgelbezit (1975)9, prov. genootschap van kunsten en wetenschappen in Noord-Brabant | |
Jespers, Frans: repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks 1900 53 57-58 aanv I-174, het Noordbrabants Genootschap 1983 | |
Kuilenburg, Wout van: het werk van de orgelmakersfamilie van Eijsdonck / van Nistelrooy / Kuijte (1983)25 42-44 48 146; Het Noordbrabants Genootschap |
Tijdschriften en andere uitgaves | |
brabants orgelrijkdom, uitgave brabantse orgelfederatie (2008)18* (2011)41* (2012)8-11 (7 foto's)* | |
contaktbrief voor kerkenverzamelaars 44(2000)48, 53(2005)35 | |
gedenkboek Houët 126, het Noordbrabant Genootschap, 's Hertogenbosch 1980 | |
het Orgel 5(1976)188, 4(1990)138 | |
orgelmaker van Hirtum 10 |
Laatste update: 2018-05-28 11:03:06