Kerk gebouwd in 1831/33 op de Markt (zie daar). |
Deze kerk is in 1903/04 afgebroken. |
Nieuwe kerk gebouwd in 1900/03 op de Westdam St Gummaruskerk naar ontwerp van architect dr P.J.H. Cuypers (1827-1921). Zijn zoon Jos Cuypers en Jan Stuyt hebben het ontwerp verder uitgewerkt. Aannemer Jac. (Jacques) Groenendael te Hilversum. Centraal-bouw met gelijk een kruiskerk, het grondpatroon is een vierkant. De kerk is "georienteerd" (gericht op het oosten) en staat "haaks" op de Markt. |
De aanbesteding vond plaats op maandag 6 augustus 1900. Op dinsdag 30 oktober 1900 is de eerste steen gelegd. |
Op 25 september 1902 had de inzegening plaats met een tijdelijk altaar. Op 20 mei 1902 ondertekende beeldhouwer Jan Custers te Stratum (bij Eindhoven) het contract voor het maken van het altaar conform het bestek, opgesteld door Joseph Cuypers en Jan Stuijt. |
De kerk werd op dinsdag 14 juli 1903 ingewijd door mgr Petrus Leijten, bisschop van Breda en op 30 oktober 1903 geconsacreerd door mgr Petrus Leijten. |
De Gummarustoren werd in schipperskringen "de schipperstoren" genoemd. Varend op de Krammer diende de toren als baken voor de schipvaart. |
In 1905 kreeg Jac. Groenendael opdracht steunberen aan te brengen aan de zuid- en noordzijde van de kerk. De zettingen van het gebouw ware groter da verwacht. |
In 1913 werden de schilderingen aangebracht in het priesterkoor en de kruisbalk versierd, geschenk van de parochianan bij het 50-jarig priesterschap van deken P.S. de Wit. |
De kerkklokken werden vóór 1920 van binnenuit geluid. |
Ondanks de ruim 1100 houten heipalen begon het gebouw al snel na de bouw te verzakken. |
Rond 1914 vielen er stenen uit de gewelven. Rapport werd uitgebracht door de heren Cuypers en Groenendaal; zij adviseerden de spits af te breken en de 4 hoektorens te verlagen. Het kerkbestuur vond dat een te krasse maatregel, en alles bleef zoals het was. |
In 1924 werd de gasverlichting vervangen door elektriciteit, tevens werd een leiding aangelegd voor een orgelmotor, een luidinrichting en een elektrisch uurwerk. |
Om de steeds verdergaande scheurvorming te stoppen, werd in 1927 aan de noordzijde, bij wijze van steunbeer, de Loudeskapel gebouwd - ingewijd 6 mei 1927 - en aan de zuidzijde werd ter zelfder tijd en om dezelfde reden het toegangsportaal belangrijk vergroot. |
Op het eind van de Tweede Wereldoorlog - op 30 oktober 1944 - werd de toren en daarmee ook het kerkgebouw en het orgel door de bezetters op hun aftocht verwoest (zie verder). |