Hervormde kerk Lambertus
In gebruik
Foto: Adrie Suykerbuyk
Helvoirtseweg 5
Vught
Gemeente Vught
Noord-Brabant

(Kerk)gebouw

De Sint-Lambertuskerk is op deze plaats ontwikkeld van een pre-romaans kerkje (eind 10e eeuw), via een romaans driebeukig kerkgebouw met recht, later halfrond koor naar een gotische kruiskerk met driezijdig gesloten koor (ca. 1400-1480). Dat de parochie is vernoemd naar Sint-Lambertus (672-705), is een bevestiging van het feit dat het hier om een zeer oude parochie handelt: deze bestond al omstreeks 700.
De toren is een voorbeeld van de laatste fase van de Kempische gotiek (1521/26).
Toen prins Maurits in 1603 tevergeefs de stad 's-Hertogenbosch belegerde, liep de kerk door brand grote schade op, waarbij het schip instortte. De kerk werd daarna provisorisch hersteld. Sinds het voor de Republiek succesvolle beleg van 's-Hertogenbosch onder Frederik Hendrik in 1629 werd de Lambertuskerk tot op de dag van vandaag gebruikt als protestantse kerk
In het interieur bevinden zich vanaf de 15e eeuw grafzerken, een preekstoel uit 1618 en een onlangs door Michiel van de Laar gerestaurered monumentaal rouwbord van Christiaan Paulus van Beresteyn († 1758), heer van Maurick.
In 1562 is de toren grondig hersteld.
7 kruiswegstaties uit de 16e eeuw.
De RK-geestelijkheid moest in 1629 haar kerken ter beschikking stellen aan de "ware religie". In Vught ging het om de St. Lambertuskerk, de oude St. Pieterskerk op het tegenwoordige Maurickplein en de Cromvoirtse St. Hubertuskapel. Gevolg daarvan is onder andere dat veel gegevens over de St. Pieters- of Strooije kerk terug te vinden zijn in de archieven van de Vughtse Hervormde Gemeente, vooral bij de rekeningen van de kerkmeesters vanaf 1656. Voor de St. Lambertus-parochianen werd later een schuurkerk, de zogenaamde "Heijkantse Kerk" bij de Kerksteeg ingericht.
De eerste reformatorische dienst vond plaats op 4 november 1629.
Het wapen van Vught is in 1768 boven de herenbank aangebracht.
In 1821 werd de kerk aanmerkelijk verkleind door de sloop van het schip, waardoor de grote toren (in bezit van de gemeente)los kwam te staan van de kerk.
De Hervormden bleven in de St. Lambertuskerk, de toren kwam aan de burgerlijke gemeente (1822) en de Strooijen Kerk of St. Pieterskerk werd, bij Koninklijk Besluit, pas in 1825 weer aan de Vughtse rooms-katholieken teruggegeven. Rond 1830 vonden de laatste begrafenissen in en om de kerk plaats.
Restauratie in 1957. In het koor vond men de resten van enkele voorgangers van de Lambertuskerk.
Per 1 januari 1992 is de "Protestantse Kerkengemeenschap Vught" opgericht (PKN-gemeente).
De kerk is tussen najaar 2006 en voorjaar 2008 gerestaureerd. De drie ramen in het koor, die indertijd waren dichtgemetseld, zijn weer open gemaakt. Ook is het plafond van de kerk hemelsblauw geschilderd.
Heringebruikname kerk op vrijdag 29 februari 2008.
Vanaf zondag 2 maart 2008 zijn er weer wekelijkse kerkdiensten.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Jespers, Frans & Sleuwen, Ad van: de orgelmakers Van Hirtum (1976)22 59-61 66 68
Jespers, Frans: repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks (1900)86-87 318-319 aanv III 120, het Noordbrabants Genootschap 1983
Tijdschriften en andere uitgaves
brabants heem jg XXIV nr 4 pag 76
contactbrief voor kerkenverzamelaars 59(2008)36, 60(2008)37
de Mixtuur 22(1977)468 473, 55(1986)240
de Orgelvriend 10(1976)7
kerkepadgids (1982)18-19*

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde kerk Lambertus Vught -

Orgelhistorie

b: 1788; (vóór ?) met oude delen: uit de resten "is een zeer gebrekkig en bijna onbruikbaar orgel samengesteld"
- het orgel is in 1795 beschadigd door Franse militairen.
o/r: Gebr. B.P. en A.C. van Hirtum, Hilvarenbeek 1817; reparatie en hernieuwen. (Anthonius Caspar van Hirtum was de maker van dit orgel, omdat Bernard van Hirtum te Philadelphia verbleef); M I ap: Man 9
r: rond 1930; orgel uitgebreid met enkele registers op een pneumatische bijlage.
o: ESCH RK kerk H Willibrordus particulier en Jan Clercx, Boxtel 1962/63; M I vp: Man 10-Ped 1
b: Fa. Pels & van Leeuwen, Waardenburg 1975 (1973); M I vp: Man 6-Ped 1
b: Fa. Pels & van Leeuwen, Waardenburg 1979 voor KOUDEKERKE Gereformeerde kerk - Immanuelkerk; M II vp: Hw 5-Nw 5-Ped 1
- het orgel is in 2007 verkocht aan Pels & van Leeuwen te 's Hertogenbosch
o: Fa. Pels & van Leeuwen, 's-Hertogenbosch voorjaar 2008, orgelkas verfraaid met kappen en lijstwerk, Mixtuur en Sesquialter zijn aangepast, waardoor bij halfgetrokken registerknop de Octaaf 2 respectievelijk de Quint 2 2/3 klinken
verder is de Quint 1 1/3 opgeschoven tot een Quintfluit 2 2/3; M II vp: Hw 7-Nw 5-Ped 1

Dispositie

1827 (volgens Broekhuysen):
Manuaal
Prestant 8, Flute travers 8, Bourdon 8 bas/discant, Prestant 4, Flute 4, Doublette 2, Cornet III discant, Fourniture, Trompet 8 bas/discant, Tremulant
Pedaal
aangehangen
Twee blaasbalgen, Ventil
 
1975 (Pels & van Leeuwen):
Manuaal
Holpijp 8 bas/discant, Prestant 4 bas/discant, Roerfluit 4 bas/discant, Gemshoorn 2 bas/discant, Sesquialter II discant, Mixtuur III 1 1/3 bas/discant
Pedaal
Subbas 16
Pedaalkoppel
 
2008 (Pels & van Leeuwen):
Hoofdwerk C-g3
Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Quint 2 2/3 - uit Sesquialter, Octaaf 2 - uit Mixtuur, Mixtuur IV, Sesquialter II vanaf gº
Nevenwerk C-g3
Holpijp 8, Roerfluit 4, Quintfluit 2 2/3, Prestant 2, Schalmey 8
Pedaal C-f1
Subbas 16
Koppel Hoofdwerk-Nevenwerk, Koppel Pedaal-Hoofdwerk, Koppel Pedaal-Nevenwerk

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-06-05 18:59:54