De kerk dateert uit de 12e eeuw en is gewijd aan Johannes de Doper. |
De eerste gegevens van een kerk in Kruiningen dateren uit 1203. |
14e eeuwse toren aan de zuidzijde omdat dit waarschijnlijker fraaier stond ten opzichte van het op korte afstand gelegen kasteel |
De kerk werd in de tweede helft van de 15e eeuw door brand verwoest met uitzondering van de toren. |
De kerk werd herbouwd. Pseudo-basilicaal schip uit de 15e eeuw in noord-zuid richting gebouwd. De overgang van vierkante naar achtkantige omtrek wijst op invloeden van de Vlaamse kuststreken. Binnen laat de Brabantse gotiek zich herkennen: het schip heeft zuilen met koolbladkapitelen. |
Stormvloed 1520, ernstige zoutschade. |
Het koor van de oorspronkelijke kruiskerk is na de Revormatie in 1574 vervallen en tenslotte gesloopt. |
Meubileur zoals het eikehouten tochtportaal en het doophek uit het eind van de 16e eeuw. |
De kansel is in 1596 vervaardigd. Een van de luifelbanken is in 1597 gemaakt. |
Aparte bank voor de ambachtsheren. |
In de noordbeuk een fraaie zwartgranieten tombe met renaissance-motieven uit 1620 en bestemd voor de in 1561 overleven Aernoud van Kruiningen. |
Terwijl er in de 18de en 19de eeuw in steeds meer kerken met begeleiding van een kerkorgel gezongen werd was de leiding van de gemeentezang in Kruiningen tot 1899 in handen van een voorzanger. |
Het Van Dam-orgel werd geplaatst op een zolder met balustrade boven de ingang van de kerk. |
De Johanneskerk heeft ten gevolge van de watersnoodramp van 1 februari 1953 aanzienlijke schade van het zoute water opgelopen. Het kerkgebouw heeft vanaf 1 februari 1953 verscheidene maanden onder de invloed van eb en vloed gestaan. Op zondag 1 februari 1953, bij de zgn. 2e vloed, stond er een waterpeil van 1,85 m. in de kerk. |
Tot restauratie van het gebouw werd overgegaan, die in 1956 is afgerond. |
In 1953, is het raam waar het Van Dam-orgel uit 1899 voor stond, weer vrij gemaakt. Dit komt de lichtinval in de kerk sterk ten goede |
In 1956 zijn twee gebrandschilderde ramen aangebracht die aan de rampzalige periode van 1953 herinneren. |
Een nieuwe plaats voor het Van Vulpen-orgel werd gevonden in een transept boven de consistorie. |
In het voorjaar van 1991 is een begin gemaakt met de restauratie van deze PKN-kerk. |
Eind februari 1992 is het interieur opgeleverd en eind maart 1992 volgde het exterieur. |