Hervormde kerk - Petrus en Pauluskerk
In gebruik
Foto: Hans Vreeman
Kerkstraat 9
Usquert
Gemeente Eemsmond
Groningen
(Kerk)gebouw
Rond 600 (790) is een kapel en klooster gebouwd. |
Nieuwe kerk gebouwd in de 12e eeuw op de plaats van de kapel op een omheind kerkhof. Oorspronkelijk overwelfd, bakstenen kerkgebouw met wellicht jongere driezijdige sluiting. |
Klokkenstoel met gelui van twee klokken, waarvan een van Harmannus, 1405 ??, diam. 140 cm. en een van G. Schimmel, 1690, diam. 92 cm. |
In 1587 werd het dorp door de Staatse troepen van Willem van Nassau vernield. |
Twee oude klokken in de toren: de grootste klok gegoten in 1405 met een diameter van 140 cm, de kleine gegoten in 1690. |
In de kerk 18de eeuwse preekstoel met snijwerk aan de kuip, achterschot en klankbord. Achter preekstoel wandschildering; Heiligenfiguren. |
Twee overhuifde herenbanken versierd met snijwerk en vazen op de hoeken. Verscheidene zerken. |
In de 19e eeuw is de buitenkant voorzien van een pleisterlaag en de vrijstaande toren werd in die tijd afgebroken. |
Dankzij een restauratie in 1863 kreeg de kerk een neo-gotisch uiterlijk. |
In 1869 verrees aan de westzijde van de kerk een nieuwe, veel hogere toren in dezelfde stijl en herbergt twee klokken (dis1 van Harmannus uit 1405 en a1 anoniem uit 1690. |
In de muren zijn de aanzetten te zien van de oorspronkelijke gewelven, die drie jaar na de oplevering van het orgel zijn afgebroken en werden vervangen door houten, gestucte tongewelven. Op de oostwand zijn restanten van muurschilderingen uit de late middeleeuwen zichtbaar. Maria en Petrus zijn te herkennen in een fragment uit het Laatste Oordeel. Een modern kunstwerk aan de noordkant van de kerk vervelt het verhaal van missionaris Liudger en de blinde bard die hij bekeerde tot het christendom. |
In 1977 is de kerk overgenomen door de Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK). De kerk is een Rijksmonument. |
De kerk is in fasen gerestaureerd. De eerste fase, het waterdicht maken van dak en dakgoten is zomer 1988 van start gegaan. De eerste fase kwam voorjaar 1989 gereed. |
In augustus 1989 ging de tweede fase van start: het opknappen van kerk en toren. |
Op 31 oktober 1990 was de officiële heringebruikname. |
PKN-kerk |
Bronvermelding van het (kerk)gebouw
Boeken |
Gierveld: 250 jaar Hinsz-orgel Leens 26 |
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)131 191 |
Oost/Wisgerhof: er staat een orgel 32 |
Talstra, Frans: langs nederlandse orgels I 54, uitgave Bosch & Keuning te Baarn |
Tillema: foto A 19*, de Mixtuur Schagen |
Vlagsma: de Friese orgels (1500-1750)57, Fryske Akademy Leeuwarden 2003 |
Tijdschriften en andere uitgaves |
contactbrief voor kerkenverzamelaars 20(1988)15, 21(1989)13, 22(1989)12, 25(1991)18, 58(2007)16 18 |
de Mixtuur 5(1971)76, 7(1972)118, 38(1982)306 307* 308 320, 54(1986)201 |
de Orgelvriend 2(1976)6*, 4(1988)24 |
groninger orgelagenda (2010)14-15 |
kerkepadgids (1989)61** |
Orgelhistorie
b: |
Gebr. Huis voor 1656; M II ap: Hw-Rugpos |
r: |
Anthony Abbringe Stint, Amsterdam 1656 |
r: |
A.A. Hinsz 1748 |
r: |
Lohman 1793, 1818 |
b: |
Petrus van Oeckelen & Zn., Groningen 1852; M II ap: Hw 9-Bov 7 |
r: |
Hendrik Vegter, Usquert ± 1932, herstelling en wijziging, klaviatuur vernieuwd, Flageolet 1 van het bovenwerk vervangen door een Aeoline |
r: |
A.J. Opten, Groningen 1967; revisie; M II ap: Hw 9-Bov 7
- na 1990 raakte het orgel onbespeelbaar |
r: |
Fa. Mense Ruiter 2007; het orgel werd teruggebracht naar de situatie van 1852. De windvoorziening kan nog getreden worden; M II ap: Hw 9-Bov 7
orgel op 11 mei 2007 officieel opnieuw in gebruik genomen |
Dispositie
1967: |
Hoofdwerk (onderwerk) C-f3 |
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Fluit 4, Octaaf 2, Mixtuur IV bas/discant, Cornet III discant, Trompet 8 bas/discant |
Bovenwerk C-f3 |
Holpijp 8, Viola di Gamba 8 C-B gecombineerd met Holpijp, Aeoline 8, Prestant 4, Fluit 4, Fluit 2, Vox Humana 8 doorslaand |
Pedaal C-c1 |
aangehangen |
Manuaalkoppel bas/discant |
Afsluiting Onderwerk |
Afsluiting Bovenwerk |
Windlosser |
De discant begint op c1 |
Bronvermelding van bovenstaand orgel
Boeken |
Geen informatie aanwezig
|
Tijdschriften en andere uitgaves |
Geen informatie aanwezig
|
Laatste update: 2018-06-22 11:46:42