Hervormde Grote kerk - Koepelkerk
In gebruik
(Kerk)gebouw
Kerk gebouwd in ?? aan de Beemsterburgwal 12. De kleine, aan de HH Nicolaas en Catharina gewijde kapel werd in 1416 tot parochiekerk verheven. | |
Bij een brand in 1519 werd de kapel verwoest. | |
Nieuwe kerk gebouwd na 1519 als RK kerk HH Nicolaas en Catharina; driebeukige gotische hallenkerk met renaissance torenbekroning. | |
Na de reformatie werd deze kerk de Ned Hervormde Grote of Koepelkerk. | |
De kansel uit 1643 is een marmeren epigraaf uit ± 1660. | |
De kerk is in de 19e eeuw in verval geraakt en werd afgebroken. | |
Nieuwe kerk gebouwd in 1851/53 op plaats van de oude kerk naar ontwerp van stadsarchitect W.A. Scholten; "Koepelkerk". Achtkantige kerk met een koepel van ± 20 meter hoog. | |
De kerk werd in 1853 in gebruik genomen. | |
In 1971 is de kerk gesloten en verkocht aan de Gemeente Purmerend. | |
De hervormden gebruikten vanaf ± 1975, samen met de gereformeerden en katholieken de Taborkerk (zie daar). | |
Tussen 1976 en 1988 was de kerk een Cultureel Centrum. | |
In 1976 is een restauratieplan opgesteld voor deze kerk. | |
Vanaf 1 oktober 1989 is de Koepelkerk een katholieke kerk en omgedoopt tot RK kerk H Nicolaas (zie daar). |
Bronvermelding van het (kerk)gebouw
Boeken | |
Geen informatie aanwezig |
Tijdschriften en andere uitgaves | |
Geen informatie aanwezig |
Hoofdorgel
Orgel locaties
Naam gebouw | Plaats | Periode |
---|---|---|
Hervormde Grote kerk - Koepelkerk | Purmerend | - |
Orgelhistorie
b: | Jacobus van Hagerbeer 1656 |
r: | Gerard van Giessen 1703 |
b: |
Rudolph Garrels, 's Gravenhage 1739/42; met oud pijpwerk en onderdelen vorig orgel, zijvelden en het snijwerk uit 1742, behalve de buitenste zijvleugels; M III vp: Hw 14-Rw 10-Borstw 7-Ped 8 - de opdracht is rond 1737 ontvangen het orgel was gereed op 19 september 1742; examinatoren Witvogel, organist Nieuwe Lutherse kerk te Amsterdam, Bodewijn Loen, organist Westzijdekerk te Zaandam en eigen organist Cornelus Hermanus Sumpius |
r: | Rudolf Garrels, 's Gravenhage 1745; Dulciaan 16 in het Rugwerk vermaakt tot Trompet 8 |
r: |
Rudolf Garrels, 's Gravenhage 1748; orgel opnieuw gesteld - Adam Keerman, onderhoud - Matthias Schulte te Amsterdam, onderhoud vanaf 1751 - Jan Chistoffel Smit, onderhoud vanaf 1753 |
r: | M. van den Brink, Amsterdam 1808; 5 blaasbalgen gerepareerd |
r: |
M. van den Brink, Amsterdam 1809 Het orge werd op 5 november 1809 ingewijd |
r: |
M. van den Brink, Amsterdam 1826/27; schoonmaak pijpwerk, reparatie blaasbalgen - M. van den Brink te Amsterdam, onderhoud vanaf 1827 - Het orgel werd in 1849 gedemonteerd door Fa. Flaes & Brünjes te Amsterdam en opgeslagen in de oude consistoriekamer |
o: | 1852, orgelkas naar nieuwe kerk op advies van architect Scholten |
o/r: |
Fa. Flaes & Brünjes, Amsterdam 1853/54 naar nieuwe kerk; nieuwe speeltafel, handklavieren en koppelingen en enkele dispositiewijzingen, het totale klankbeeld werd gewijzigd, de orgelkas kreeg een mahoniehout-imitatiekleur; M III vp: Hw 14-Rw 10-Bw 7-Ped 8 Het orgel werd op 5 maart 1854 weer in gebruik genomen |
r: |
Knipscheer, Amsterdam 1879 - In 1902 is de orgelkas overgeschilderd in pasteltinten |
r: | Fa. H.W. Flentrop, Zaandam 1911/12; M III vp: Hw 14-Rw 10-Borstw 7-Ped 8 |
r: |
Fa. H.W. Flentrop, Zaandam 1927/28, elektrische windmachine Op 2 september 1827 was het orgel weer bespeelbaar - rapport NKO uit 1943: algehele restauratie voorbereiden |
r: |
Fa. Ernst Leeflang, Middelharnis 1947; de later toegevoegde "romantische" stemmen werden vervangen door registers in barok-sfeer; M III vp: Hw 14-Rw 10-Borstw 8-Ped 8 Advies Ned. Klokken- en Orgelraad - de lege orgelkas bleef na 1975 in de kerk, het inwendige van het orgel werd opgeslagen in de werkplaats van Flentrop (de voormalige Hervormde kerk te ASSENDELFT). Daar heeft het orgel ± 25 jaar gelegen |
o: | Fa. Adema, Amsterdam 1991; windladen naar AMSTERDAM RK kerk H Franciscus Xaverius |
o/r: |
Flentrop Orgelbouw, Zaandam 1996-2003; M III vp: Hw 14-Rw 10-Borstw 7-Ped 8 Adviseur Jan Jongepier Het orgel is op 5 september 2003 weer in gebruik genomen |
Dispositie
1774 (volgens disposities Hendrikus Hermanus Hess): | |
Midden Clavier | |
Bourdon 16, Praestant 8, Holpijp 8, Baarpijp 8, Quintadena 8, Octaav 4, Spitsfluit 4, Quint 3, Gemshoorn 2, Waldfluit 2, Cornet IV, Mixtuur, Trompet 8, Voxhumana 8 | |
Rugpositief | |
Praestant 8 discant, Holpijp 8, Roerfluit 8, Praestant 4, Fluit 4, Nazat 3, Octaaf 2, Sexquialtera discant, Mixtuur, Trompet 8 | |
Boven clavier | |
Praestant 8 discant, Holpijp 8, Octaav 4, Roerfluit 4, Octaav 2, Sexquialtera discant, Dulciaan 8 | |
Pedaal | |
Praestant 16, Octaav 8, Quint 6, Octaav 4, Mixtuur IV-VI, Bazuin 16, Trompet 8, Trompet 4 | |
2 Koppelingen | |
4 Afsluitingen, 1 Tremulant, 1 Kalkanten klok, 1 Ventiel, 5 Blaasbalgen | |
1854 (Garrels/Flaes & Brünjes): | |
Hoofdwerk | |
Bourdon 16, Prestant 8, Viola di Gamba 8, Baarpijp 8, Quintadeen 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Spitsfluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Cornet V discant, Mixtuur IV-VI, Fagot 16, Trompet 8 | |
Rugwerk | |
Prestant 8 discant, Roerfluit 8, Holpijp 8, Prestant 4, Fluit 4, Nasard 3, Octaaf 2, Mixtuur II-III, Sexquialter II discant, Trompet 8 | |
Borstwerk | |
Echo-Viool 8, Holpijp 8, Salicionaal 4, Roerfluit 4, Octaaf 2, Sexquialter II discant, Dulciaan 8 | |
Pedaal | |
Prestant 16, Octaaf 8, Quint 6, Octaaf 4, Mixtuur IV, Bazuin 16, Trompet 8, Trompet 4 | |
4 Koppelingen | |
4 Afsluitingen, Tremulanten, Ventiel, Calcant | |
1885 (volgens van ’t Kruijs): | |
Hoofdklavier | |
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Baarpijp 8, Quintadeen 8, Viola di Gamba 8, Octaaf 4, Spitsfluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Cornet V, Mixtuur IV-VI, Fagot 16, Trompet 8 | |
Rugwerk | |
Prestant 8 discant, Holpijp 8, Roerfluit 8, Prestant 4, Fluit 4, Nazard 3, Octaaf 2, Mixtuur II-III, Sexquialter II discant, Trompet 8 | |
Bovenklavier | |
Holpijp 8, Echo-Viool 8, Salicionaal 4, Roerfluit 4, Octaaf 2, Sexquialter II, Dulciaan 8 | |
Pedaal | |
Prestant 16, Octaaf 8, Quint 6, Octaaf 4, Mixtuur IV, Bazuin 16, Trompet 8, Trompet 4 | |
4 Koppelingen | |
4 Afsluitingen, Tremulanten, Ventiel, Calcant | |
1912 (Garrels/Flentrop): | |
Borstwerk | |
Holpijp 8, Viola di Gamba 8, Voix Céleste 8, Flûte harmonique 4 discant, Roerfluit 4, Sexquialter discant, Dulciaan 8, Tremulant | |
1947 (Garrels/Leeflang): | |
Hoofdwerk (II) C-c3 | |
Bourdon 16, Praestant 8, Baarpijp 8, Holpijp 8, Quintadena 8, Octaav 4, Spitsfluyt 4, Quint 3, Superoctaav 2, Cornet IV discant, Mixtuur IV-V-VI 2, Cimbaal III 1/3, Fagot 16, Trompet 8, Tremulant | |
Rugpositief (I) C-c3 | |
Praestant 8 discant, Holpijp 8, Roerfluyt 8, Praestant 4, Roerfluyt 4, Nassat 3, Octaav 2, Mixtuur III 1 1/2, Sexquialtera II discant, Trompet 8 bas/discant | |
Borstwerk (III) C-c3 | |
Gedekt 8, Viola di gamba 8 (Pn.), Praestant 4, Roerfluyt 4, Woutfluyt 2, Flajeolet 1, Sexquialtera II discant, Dulciaan 8, Tremulant | |
Pedaal C-d1 | |
Praestant 16, Octaav 8, Quintpraestant 6, Octaav 4, Mixtuur IV 2, Basuin 16, Trompet 8, Trompet 4 | |
4 Coppels | |
4 afsluyters, Ventiel | |
± 1960 (volgens Bouman): | |
Hoofdwerk (II) | |
Bourdon 16, Praestant 8, Holpijp 8, Quintadena 8, Baarpijp 8, Octaaf 4, Spitsfluit 4, Quint 2 2/3, Octaaf 2, Cornet IV, Mixtuur IV-VI 2, Cimbaal III 1/3, Fagot 16, Trompet 8 | |
Rugwerk (I) | |
Praestant 8 discant, Holpijp 8, Roerfluit 8, Praestant 4, Roerfluit 4, Nasard 2 2/3, Octaaf 2, Mixtuur III 1 1/3, Sesquialtera II 2 2/3 discant, Trompet 8 | |
Borstwerk (III) | |
Holpijp 8, Viola di gamba 8, Praestant 4, Roerfluit 4, Woudfluit 2, Flageolet 1, Sesquialtera II 2 2/3 discant, Dulciaan 8 | |
Pedaal | |
Praestant 16, Octaaf 8, Quint 5 1/3, Octaaf 4, Mixtuur IV 2, Bazuin 16, Trompet 8, Trompet 4 | |
2003 (Garrels/Flentrop): | |
Hoofdwerk (II) C-c3 | |
Bourdon 16, Prestant 8, Baarpijp 8, Holpijp 8, Quintadena 8, Octaaf 4, Spitsfluit 4, Quint 3, Superoctaaf 2, Woudfluit 2, Cornet IV discant, Mixtuur IV-V-VI, Fagot 16, Trompet 8 | |
Rugwerk (I) C-c3 | |
Prestant 8 discant, Holpijp 8, Roerfluit 8, Prestant 4, Roerfluit 4, Nassat 3, Octaaf 2, Mixtuur II-III, Sexquialter II discant, Trompet 8 bas/discant | |
Borstwerk (III) C-c3 | |
Prestant 8 discant, Holpijp 8, Prestant 4, Roerfluit 4, Octaaf 2, Sexquialter II discant, Dulciaan 8 | |
Pedaal C-d1 | |
Prestant 16, Octaaf 8, Quintprestant 6, Octaaf 4, Mixtuur IV, Bazuin 16, Trompet 8, Trompet 4 | |
Koppelingen: Hoofdwerk-Rugwerk, Hoofdwerk-Borstwerk, Rugwerk-Hoofdwerk, Pedaal-Hoofdwerk | |
Tremulant | |
Toonhoogte a1 = 460 Hz. | |
Temperatuur gelijkzwevend |
Bronvermelding van het hoofdorgel
Boeken | |
Bouman, mr A.: Nederland Orgelland 68 afb IV-9* 76, uitgave Spruyt, van Mantgem & de Does, Leiden 1964 | |
Gierveld: het ned huisorgel in de 17e en 18e eeuw 180 | |
Jongepier, Jan: langs nederlandse orgels III 23 24 30 98*, uitgave Bosch & Keuning te Baarn | |
Kruijs, M.H. van 't: disposities der verschillende orgels (1885)35 79, uitgave Frits Knuf, Amsterdam 1972 | |
Oost, Ger/Wisgerhof, Bert: er staat een orgel 88 | |
Os, drs J.F. van: langs nederlandse orgels II 97 |
Tijdschriften en andere uitgaves | |
200 jaren orgelbouw Vermeulen kerkorgels (1730-1930) | |
250 jaar orgelmaker Vermeulen 70-71 | |
75 jaar Flentrop Orgelbouw 9 47 48 | |
contactbrief voor kerkenverzamelaars 20(1988)19, 23(1990)22, 37(1997)kaft*, 50(2003)30 | |
de Mixtuur 3(1971)43-44, 11(1973)202, 27(1979)672 | |
de Orgelvriend 3(1984)12 | |
het Orgel 3(1954)40-41*, 10(1962)188* 191, 3(1965)109-112, 4(1965)135-138, 5(1965)187-192***, 6(1965)211-216**, 11(1968)311* 312, 4(1976)132, 10(1976)334-335, 5(1994)186 | |
kalender 2004 van de Orgelvriend** | |
orgelnieuws Verschueren kerstmis(1972) |
Koororgel
Orgel locaties
Naam gebouw | Plaats | Periode |
---|---|---|
Hervormde Grote kerk - Koepelkerk | Purmerend | - |
Orgelhistorie
b: | C.F.G. Witte, Utrecht 1864; M II ap: Hw 8-Bov 4 |
o: | 1988 (na 1990 ??) naar PURMEREND RK kerk H Nicolaas ( = de voormalige Hervormde Koepelkerk in de Zuid-Oostkapel) |
Dispositie
1864 (Witte): | |
Hoofdwerk | |
Bourdon 16, Prestant 8, Salicionaal 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur III, Trompet 8 bas/discant | |
Positief | |
Prestant 8, Gamba 8, Celeste 8, Holpijp 8, Roerfluit 4 | |
Pedaal | |
Subbas 16, Violoncel 8, Roerfluit 4, Basson 16 | |
1885 (volgens van ’t Kruijs): | |
Hoofdmanuaal | |
Bourdon 16, Prestant 8, Salicet 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur III-V, Trompet 8 | |
Bovenmanuaal | |
Prestant 8, Viola di Gamba 8, Holpijp 8, Voix Céleste 8, Flûte Harmonique 4, Roerfluit 4, Basson 8 | |
Pedaal | |
Subbas 16, Violoncel 8, Roerfluit 8, Basson 16 |
Bronvermelding van het koororgel
Boeken | |
Jongepier, Jan: langs nederlandse orgels III 37 52, uitgave Bosch & Keuning te Baarn | |
Kruijs, M.H. van 't: disposities der verschillende orgels (1885)79, uitgave Frits Knuf, Amsterdam 1972 | |
Os, drs J.F. van: langs nederlandse orgels II 97, uitgave Bosch & Keuning te Baarn |
Tijdschriften en andere uitgaves | |
250 jaar orgelmakers Vermeulen (1730-1980)70-71 | |
contactbrief voor kerkenverzamelaars 20(1988)19, 23(1990)22, 24(1990)23, 50(2003)30 | |
kalender 2004 van de Orgelvriend |
Koororgel
Orgel locaties
Naam gebouw | Plaats | Periode |
---|---|---|
Hervormde Grote kerk - Koepelkerk | Purmerend | - |
Orgelhistorie
b: | Gideon Thomas Bätz, Utrecht 1777 vóór; huisorgel met ouder pijpwerk |
o: |
BEVERWIJK Evangelisch Lutherse kerk 1816; M I: Man 6 het orgel is publiek verkocht in 1875 |
o: | PURMEREND Gemeentehuis 1964 (nu Gemeentelijk Museum) |
o: | in ?? |
o: | naar een andere kerk in Purmerend in verband met de kerkrestauratie van 1976 |
Dispositie
1777 (Bätz): | |
Manuaal C-f3 | |
Prestant 8 discant, Holpijp 8, Octaaf 4 bas/discant, Fluit 4, Octaaf 2, Sesquialter II discant | |
1964: | |
Manuaal C-f3 | |
Prestant 8 discant, Holpijp 8, Octaaf 4 bas/discant, Fluit 4, Octaaf 2, Sesquialter II discant |
Bronvermelding van het koororgel
Boeken | |
Gierveld: het ned huisorgel in de 17e en 18e eeuw 103 |
Tijdschriften en andere uitgaves | |
contactbrief voor kerkenverzamelaars 50(2003)30 | |
het Orgel 10(1976)334-335 |
Laatste update: 2018-10-20 16:24:45