Hervormde Grote of Stephanuskerk hoofdorgel
In gebruik
(Kerk)gebouw
Kerk gebouwd ± 1000. Klein Romaans kerkje. | |
De kerk is in 1380 is door brand verwoest. | |
Kerk gebouwd van 1380 tot 1497. Huidige vorm: laatgotisch driebeukige hallenkerk met forse ingebouwde toren. | |
Eerst is het middenbeuk gebouwd, daarna vanaf 1466 het schip en de toren. Oorspronkelijk stond de toren oostelijker. Later werd de zuiderzijbeuk met als afsluiting (eind 15e eeuw) de noorderzijbeuk gebouwd. | |
Aanvankelijk wilde men niet de kerk in zijn huidige vorm bouwen, zie de dichtgemaakte vensters. | |
± 1500 is de sacristie met de twee tuitgeveld en kapel van het heilig Graf gebouwd. | |
In 1582 werd Hasselt gedwongen om de zijde van de protestanten te kiezen | |
In 1456 is de grote klok gegoten. De klok in het zuiderkoor in 1617. | |
In ± 1640 is een klokkenspel vervaardigd door Guiliam Wegewaert. Het voldeed niet. | |
Nieuw klokkenspel gemaakt in 1662 door Francois Hemony. | |
Bel uit 1674 gebruikt in de tijd dat Hasselt door de bisschop van Monster bezet was en zowel de rk godsdienst als de gereformeerde godsdienst in de kerk uitgeofend werden. | |
In 1725 een blikseminslag; de oorspronkelijke spits ging verloren. Het klokkenspel ging verloren op twee Hemonyklokken na | |
Vóór 1725 puntgevels op de zijbeuken. | |
In 1725 is de toren door een blikseminslag getroffen, de torenspits ging verloren. De kerk brandde uit. | |
Na 1725 werden de muren ca. 1 meter verhoogd. | |
Een in "trompe l'oeil" op hout geschilderde draperie boven het orgel. | |
Tot 1960 geen klokkenspel meer in de toren. | |
Van 1955 tot 1957 restauratie van de toren | |
In 1960 is een nieuw klokkenspel geplaatst van de Fa. Bergen te Heiligerlee. | |
Grote restauratie in 1963-1968. Het gebouw werd teruggebracht naar de toestand van ± 1500. | |
De kansel, het doophek en een aantal bankenblokken zijn uit de 17e eeuw. Grafzerken van het Overijsselse geslacht Mulest. | |
PKN-kerk. | |
De kerktoren is in 2018 opgeknapt. leien, (bliksem)-beveiliging, loodwerk en het kruis werden hersteld, de haan is hersteld en opnieuw verguld. | |
In juli 2018 waren de werkzaamheden afgerond. De 70 meter hoge toren is eigendom van de gemeente, is in 1725 volledig afgebrand door blikseminslag en daarna weer herbouwd. |
Bronvermelding van het (kerk)gebouw
Boeken | |
Geen informatie aanwezig |
Tijdschriften en andere uitgaves | |
Geen informatie aanwezig |
Hoofdorgel
Orgel locaties
Naam gebouw | Plaats | Periode |
---|---|---|
Hervormde Grote of Stephanuskerk hoofdorgel | Hasselt | - |
Orgelhistorie
b: | Jacob van Bilsteyn 1480 |
b: |
Jan Slegel ± 1543/45 van 1582 tot 1591 werd het orgel opgeslagen in 1591 werd het orgel herplaatst |
r: | Jacob Jans du Lin, Utrecht 1622/25; uitbreiding tot een drieklaviers werk; M II: Bov 12-Pos 4 |
r: |
Pieter Backer In 1725 is het orgel verloren gegaan door bliksem in de toren. |
b: |
Rudolf Knol (1758-1818), Hasselt 1802/06, de fraaie donkerrode kas staat tegen de achtergrond van een geschilderde Turkse kap. Kas en snijwerk van stadstimmerman J. Bode te Hasselt, de beelden zijn van beeldhouwer Lorenzo Grisantie te Amsterdam; M II ap: Hw 15-Rw 11 het orgel is in 1806 geleverd onder supervisie van C. Berghuis, organist te Kampen |
r: |
Lohman 1822 de kas verloor in 1852 zijn oorspronkelijke rode kleur en werd wit geschilderd, ook de groene draperie op de kerkmuur achter het orgel verdween onder de witkalk |
r: | Johan Christoff Scheuer, Zwolle 1857; reparatie |
r: |
Jan van Loo, Zwolle ca. 1865; de Fagot 16 werd Bazuin 16 onderhoud Jan van Loo, Zwolle tot 1875 onderhoud Zwier van Dijk 1875 tot 1894 in 1904 zijn de draperien herontdekt en weer zichtbaar gemaakt. |
r: | Jan Proper, Kampen 1913; reparatie en wijziging dispositie (vooral Rugpositief) |
r: | Fa. L. Verschueren, Heythuysen 1953; vervanging van de tinnen frontpijpen in de middentoren door zinken pijpen |
r: | Fa. W. van Leeuwen Gzn., Leiderdorp 1959; wijziging, vervanging oorspronkelijke spaanbalgen door één nieuwe magazijnbalg op de torenzolder |
r: |
Fa. Blank, Herwijnen 1967/69; wijziging windvoorziening, herstel van de oorspronkelijke dispositie met toevoeging van een vrij pedaal boven in de hoofdkas; M II vp: Hw 15-Rw 11-Ped 4 adviseur Dirk Jansz. Zwart namens de kerkvoogdij en dr H. Oussoren namens Monumentenzorg |
r: | Fa. L. Verschueren, Heythuysen 1969; aanspraak tongwerken verbeterd; M II vp: Hw 15-Rw 11-Ped 4 |
r: | 2013 ?? |
Dispositie
1625: | |
Bovenste werck | |
Prestant, Holpyp, Octaef, Fluyt, Gemschenhoorn, Asaet, Sufflet, Scharp, Mixstuer, Trompet, Cromhoorn, Quintide | |
Posityff aenden rug: | |
Holpyp, Octaefken, Scherpken, Cromhoornken | |
1806 (Knol): | |
Hoofdwerk C-f3 | |
Prestant 16 discant, Bourdon 16, Prestant 8, Viola di Gamba 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Gemshoorn 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur IV-V, Cornet IV-V discant, Sexquialter II-III (doorl.), Fagot 16, Trompet 8, Vox Humana 8 | |
Rugwerk C-f3 | |
Prestant 8 discant, Roerfluit 8, Quintadeena 8, Prestant 4, Fluit doux 4, Nasat 3, Woudfluit 2, Ruischpijp II-III, Cymbel IV-V, Dulciaan 8, Klaroen 8 | |
Pedaal C-d1 | |
aangehangen | |
Manuaalkoppel (schuifkoppel) | |
Twee afsluiters, Tremulant, Windlozing, Calcantenklok | |
1885 (volgens van ’t Kruijs): | |
Hoofdmanuaal | |
Prestant 16 discant, Bourdon 16, Prestant 8, Viola di Gamba 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Gemshoorn 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur IV-V, Cornet IV-V, Sexquialter II-III, Bazuin 16, Trompet 8, Vox Humana 8 | |
Rugwerk | |
Prestant 8 discant, Quintadeen 8, Roerfluit 8, Prestant 4, Fluit dolce 4, Nazard 3, Woudfluit 2, Ruischpijp II-III, Cimbel IV-V, Echo-Trompet 8, Dulciaan 8, Tremulant | |
Pedaal | |
aangehangen | |
1969 (Knol/Blank): | |
Hoofdwerk (manuaal I) C-f3 | |
Prestant 16 discant, Bourdon 16, Prestant 8, Viola di Gamba 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Gemshoorn 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur IV-V, Sesquialtera II-III (doorl.), Cornet IV-V discant, Bazuin 16, Trompet 8, Vox humana 8 | |
Rugpositief (manuaal II) C-f3 | |
Prestant 8 discant, Roerfluit 8, Quintadeena 8, Prestant 4, Fluit doux 4, Nasat 3, Woudfluit 2, Ruischpijp II-III, Cymbel IV-V, Schalmey 8, Dulciaan 8, Tremulant | |
Pedaal C-d1 | |
Subbas 16, Prestant 8, Roerquint 6, Bazuin 16 | |
Koppelingen: Hoofdwerk-Rugwerk (trek-schuifkoppel), Pedaal-Hoofdwerk | |
Discant begint op c1 | |
Tremulant over het gehele werk | |
Afsluitingen Manuaal, Rugwerk; de Calcantenklok en windlozing zijn buiten gebruik |
Bronvermelding van het hoofdorgel
Boeken | |
Brouwer: orgelluiken in ned 17 | |
Brouwer: sleutelstad-orgelstad 22 | |
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)132 191 290 | |
Kruijs, M.H. van 't: disposities der verschillende orgels (1885)60, uitgave Frits Knuf, Amsterdam 1972 | |
Meijer: foto D 5*, de Mixtuur Schagen | |
Oost, Ger/Wisgerhof, Bert: er staat een orgel 14 | |
Os, drs J.F. van: langs nederlandse orgels II 9 38 124*, uitgave Bosch & Keuning te Baarn |
Tijdschriften en andere uitgaves | |
contactbrief voor kerkenverzamelaars 58(2007)17, 126(2018)5 | |
de Mixtuur 13(1974)245 252, 41(1983)449, 52(1986)75, 80(1995)1011 | |
de Orgelvriend 5(1987)13 | |
het Orgel 1(1965)36, 2(1968)40, 5(1969)122, 9(1969)246, 6(1977)176, 7/8(1977)202-210 (8 foto's)* | |
kerkepadgids (1985)72-73* |
Laatste update: 2018-09-10 10:54:55