RK kerk Onze Lieve Vrouw ten Hemelopneming
In gebruik
(Kerk)gebouw
Kapel vóór 1434 zonder toren. | |
De toren is gebouwd eind 15e eeuw. | |
De kapel is een paar maal vergroot. | |
In 1662 kwam een eind aan de 40-jarige protestantse overheersing van de vrije heerlijkheid Gemert. De Handelse kapel werd hersteld. | |
Jan van Dijck heeft als schrijnwerker en orgelbouwer in 1677 een altaar vervaardigd, geschonken door de Gemertse commandeur Bertram Wessel van Loë. | |
In 1695-1708 werd aan de oostzijde van de kapel een groot priesterkoor aangebouwd. | |
In september 1709 werd een deel van het koor door brand verwoest. | |
De kerk is gerestaureerd in 1747. | |
Na het herstel is ook het schip vergroot en in 1754 gereed gekomen. | |
Het exterieur en interieur zijn in barokke stijl. Door latere verbouwingen is er weinig bewaard gebleven. | |
In de zomer van 1894 werd begonnen met restauratie en vergroting van de kapel onder leiding van architect Pierre Cuypers. | |
Kerkrestauratie in 1896/97. Het dak van de kapel werd vernieuwd, het schip uitgebreid met twee zijbeuken en een nieuw priesterkoor aangebouwd. De 15e eeuwse toren werd vervangen door een Neo-gotische toren, drie geledingen met een ingangspartij die doet denken aan de middeleeuwse ingang van de voormalige kapel. | |
Drie spitsboognissen en dubbele galmgaten. De kapel is bekroond door een slanke naaldspits. | |
Ingrijpende verbouwing vanaf 1902 onder leiding van Jos Th. J. Cuypers. De drie oostelijke traveeën van het schip kregen zijbeuken en er verrees een nieuw koor. | |
In 1935 werd de zuidbeuk vergroot met een portaal en werd ingericht als Mariakapel. | |
De Maria-troon in het centrum van de kerk werd eind dertiger jaren verplaatst naar de zijbeuk. | |
Na de Tweede Wereldoorlog werden de rijkversierde wanden van de kerk witgeschilderd. | |
De kerk werd in 1946 tot parochiekerk verheven. | |
In 1955 werd de Mariakapel uitgebreid met een portaal. | |
De noordelijke travee werd in het begin van de 60-er jaren dichtgemetseld en deed daarna dienst als doopkapel. | |
De zuidelijke ingang werd in 1955 opgenomen in een nieuw portaal. | |
Er is een groot processiepark rond 1910 achter de kerk aangelegd. |
Bronvermelding van het (kerk)gebouw
Boeken | |
Jespers, Frans: brabants orgelbezit (1975)69, uitgave prov. genootschap van kunsten en wetenschappen in noord-brabant, 's-Hertogenbosch | |
Jespers, Frans: repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks (1900)119, het Noordbrabants Genootschap 1983 | |
Kuilenburg, Wout van: het werk van de orgelmakersfamilie van Eijsdonck / van Nistelrooy / Kuijte (1983)24 56-57; Het Noordbrabants Genootschap |
Tijdschriften en andere uitgaves | |
brabants orgelrijkdom, uitgave brabantse orgelfederatie (2008)17* (2011)36* | |
contactbrief voor kerkenverzamelaars 54(2005)35 | |
inspelingsbrochure 5 juni 2005 (9 foto's)* |
Orgel locaties
Naam gebouw | Plaats | Periode |
---|---|---|
RK kerk Onze Lieve Vrouw ten Hemelopneming | Handel | - |
Orgelhistorie
b: |
Jan van Dijcke, Gemert 1694 voor RK kapel. Het orgel is een geschenk van de Gemertse commandeur Bertram Wessel van Loë; M I in 1699 is het orgel niet meer bespeelbaar orgel door brand beschadigd in 1709 |
r: |
Matthijs Verhofstadt, Gemert 1710; orgel hersteld en gewijzigd onderhoud door Smits, Reek 1833 onderhoud door Johann Winkels, Venray 1854 en 1856 |
r: | Leonard van Nistelrooij, Oss 1868; vergroting, verbouwing van de kas met delen oude kas van Jan van Dijck, nieuwe registers, nieuwe windlade, grootste deel mechaniek en het klavier en pedaal vervangen |
r: | Augustin Ostertag, 's Hertogenbosch 1886 |
r: |
Augustin Ostertag, 's Hertogenbosch 1890; tweede klavier met bijbehorende windlade, een extra windlade voor Subbas 16 op pedaal achter het orgel, mechanieken en windvoorziening vervangen, speeltafel van achterzijde naar de zijkant; M II vp: Hw 8-Onderpos 5-Ped 1 onderhoud eind 19e eeuw bij Smits,Reek tot 1928 |
r: |
Smits, Reek 1912 onderhoud vanaf 1928 Gebrs. Vermeulen, Weert |
r: | Gebrs. Vermeulen, Weert 1935; elekro-moter |
r: |
Fa. L. Verschueren, Heythuysen 1953; orgel naar achteren verplaatst, klavieren naar voorzijde kas, Rugwerk in een moderne open kas, windvoorziening in de toren; M II ap: Hw 8-Rw 7-Ped 1 orgel in 1966 niet meer bespeelbaar en buiten gebruik gesteld orgel in 1989 door Pels & van Leeuwen te 's Hertogenbosch gedemonteerd en opgeslagen |
r: |
Pels & van Leeuwen, 's Hertogenbosch 2005; orgel teruggebracht naar situatie 1868, speeltafel aan de achterzijde; M I vp: Man 8-Ped 1 adviseurs KKOR dr Ton van Eck en drs Rogér van Dijk, Rudi van Straten, drs W. Diepenhorst en ir M.G. Polman namens Monumentenzorg inspeling van het orgel op 5 juni 2005 door Véronique van den Engh |
Dispositie
1886: | |
Manuaal | |
Prestant 8, Holpijp 8, Aeoline 8, Octaaf 4, Fluit 4, Octaaf 2, Flageolet 1, Trompet 8 bas/discant | |
1890: | |
Manuaal of Groot Orgel | |
Prestant 8, Viola da Gamba 8, Hohlflute 8, Prestant 4, Fluit 4, Octaaf 2, Flageolet 1, Trompet 8 bas/discant | |
Manuaal II of positief | |
Aeoline 8, Salicional 8, Voix celeste 8, Bourdon 8, Gemshoorn 4 | |
Pedal C-f° | |
Subbas 16 | |
Manuaal en Pedaalkoppeling | |
na 1890 (volgens Vermeulen): | |
Manuaal I | |
Prestant 8, Gamba 8, Hohlflöte 8, Prestant 4, Flöte 4, Octave 2, Flageolet 1, Trompet 8 | |
Manuaal II | |
Bourdon 8, Salicionaal 8, Aeoline 8, Céleste 8, Gemshoorn 4 | |
Pedaal | |
Subbas 16 | |
2 Koppelingen | |
± 1940: | |
Manuaal C-f''' | |
Prestant 8, Gamba 8, Hohlflöte 8, Prestant 4, Flöte 4, Octave 2, Flageolet 1, Trompet 8 | |
Positief C-f''' | |
Bourdon 8, Salicionaal 8, Aeoline 8, Celeste 8, Gemshoorn 4 | |
Pedaal C-fº | |
Subbas 16 | |
Manuaalkoppel, Pedaalkoppel | |
1953: | |
Hoofdwerk (manuaal II) C-f''' | |
Prestant 8, Salicionaal 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Fluit 4, Superoctaaf 2, Ruispijp II, Trompet 8 | |
Rugwerk (manuaal I) C-f''' | |
Bourdon 8, Kwintadeen 8, Prestant 4, Gemshoorn 4, Nachthoorn 2, Sesquialter II-III, Regaal 8 | |
Pedaal C-fº | |
Subbas 16 | |
aangehangen aan Rugwerk | |
2 Treden voor de koppelingen | |
2005: | |
Manuaal C-f''' | |
Prestant 8, Holpijp 8, Viola 8, Octaaf 4, Fluit 4, Octaaf 2, Flageolette 1, Trompet 8 bas/discant | |
Pedaal C-f° aangehangen | |
Subbas 16 |
Bronvermelding van bovenstaand orgel
Boeken | |
Geen informatie aanwezig |
Tijdschriften en andere uitgaves | |
Geen informatie aanwezig |
Laatste update: 2013-08-12 09:12:07