Hervormde Dorpskerk
In gebruik
Foto: Reliwiki
Van Citterstraat 69
Sint Laurens
Gemeente Middelburg
Zeeland

(Kerk)gebouw

RK parochiekerk in 1205 gebouwd ten oosten van het ambachtsheerlijke huis "Popkensburg", gewijd aan de Heilige Sint Laurentius. De eerste schriftelijke vermelding van de kerk dateerd uit 1323
Dit kasteel is mogelijk in het midden van de 13e eeuw gebouwd door Jan van Popkensburg en is in 1863 afgebroken.
De kerk is in 1572/74 verwoest tijdens de Tachtig-jarige oorlog.
Na de Reformatie kerkten de hervormden in Gapinge of Serooskerke.
De Katholieken kerkten van 1610 tot eind 1644 in een woonhuis.
Nadat de kerk van Brigdamme (kerk bij kasteel) in 1562 afbrandde, werden de inwoners van dat dorp bij de parochie van Sint Laurens gevoegd. Op 22 maart 1640 viel het besluit om over te gaan tot herbouw van de oude kerk voor de Hervormden.
Nieuwe kerk in 1644 in gebruik genomen. Zaalkerk met klokkentorentje op de nok op dezelfde plaats als de oude kerk. Deze kreeg de volgende afmetingen: "lang 68 Middelburgse voeten, breed binnen de muren 34 voeten en hoog boven de vloer 21 voeten".
Boven de kap een toren groot 4 voeten in het vierkant, de stijlen van de toren dienen 23 voeten lang te zijn en de makelaar 10 voeten. Op de toren een vergulde haan en appel. Voor de ingang een houten portaal, gedekt met leien. De kerk heeft een schilddak gedekt met leien.
Op 5 april 1644 werd de nieuwe kerk aanbesteed.
Op 1 januari 1645 werd voor het eerst in de nieuwe kerk gepreekt.
Nieuwe eiken preekstoel met trapje, boogpanelen, klankbord en rugstuk is in september 1644 aanbesteed.
Zes rouw- of wapenborden uit de 17e eeuw die alle herinneren aan de eigenaars van het kasteel Popkensburg.
Doophek van eikenhout, in de Franse Tijd wit geschilderd vanwege een belasting op eikenhout.
deze verflagen zijn ± 1920 en 1952 verwijderd
In 1682 werd een galerij geplaatst tegenover de preekstoel tegen de oostkant van het kerkgebouw.
In de westgevel, rechts van de ingang is een hardstenen grafsteen ingemetseld van Jacob Verheye van Citters, overleden in 1753.
Een gezangenbord (vermoedelijk 18de-eeuws), een koperen doopbekken uit 1842 bevestigd aan de kansel alsmede een zeldzaam topografisch schilderij tegen de zuidwestmuur " 't Ridderlijk Huijs Popkens Burgh Met Synne Leen en alodiale Landen Ao 1702 uyt den velde gemeten", rechtsonder staat "opgetekend door Joannis de Neeff geadmitteerd landmeter". Mechanisch torenuurwerk, Gebr. van Bergen, 1931.
Pas na de Tweede Wereldoorlog in 1952 werd het dak van de kerk en de verwarming hersteld, het gewelfde plafond werd vervangen door een recht plafond met balken, de lambrisering werd hersteld, evenals het torenuurwerk en de luidklok.
Het orgel uit 1926 staat op een galerij boven de ingang.
De consistorie tegen de oostgevel dateert volgens het jaartal in de eerst gelegde steen uit 1928. Ten zuidoosten van de kerk ligt een klein kerkhofje.
Op 16 oktober 1952 werd de kerk weer in gebruik genomen.
Grenen banken met rode kussens, omdat eikenhout na de oorlog slecht te kregen was.
Er zijn plannen de kerk geheel te restaureren. Dan zullen stoelen worden geplaatst waardoor het gebouw flexibeler gebruikt kan worden.
Er zijn te weinig oude handgevormde plavuizen. Waar vind je aanvullende plavuizen van dezelfde soort?
In 1970 werd de restauratie afgerond door de klokkentoren te restaureren.
PKN-kerk.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
-
Tijdschriften en andere uitgaves
Orgels in Zeeland
contactbrief voor kerkenverzamelaars 58(2007)39

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde Dorpskerk Sint Laurens -

Orgelhistorie

b: Hendrik Hermanus Hess, Gouda ± 1775 vóór; ornamentiek in Louis XV-stijl; kabinetorgel M I ap: Man 9
o: SEROOSKERKE Ned Hervormde kerk 1866
r: 1868/69, orgel vergroot, front 180 graden gedraaid tov de onderbouw, Prestant 8 in de bas aangevuld met houten pijpen
r: G. Mennes, Brigdamme 1908; klavier vernieuwd
o: GAPINGE Gereformeerde kerk - Mozaïekkerk 1925
b: Fa. Standaart, Schiedam 1925/26, bekostigd uit een legaat van Mevrouw Van Vollenhoven; de Hobo 8 is waarschijnlijk afkomstig van de Fa. Franssen te Roermond; Pn II vp: I 7-II 7-Ped 2
adviseur Bom te Utrecht
op donderdag 28 oktober 1926 werd het orgel in gebruik genomen met een bespeling door organist A.P. Varel
r: 1952; het orgel werd aan beide zijden vergroot
- in september 1960 is het orgel nagezien door H.G. Kamphuis uit Schiedam, oud-werknemer van de Fa. Standaart
r: Fa. A. Nijsse & Zn., Oud Sabbinge ± 2010; revisie

Dispositie

± 1775 (Hess):
Manuaal C-e3
Prestant 8 discant vanaf aº of a', Holpijp 8 bas/discant, Prestant 4 bas/discant, Fluit 4 bas/discant, Nasard 3 bas, Quint 3 discant, Octaaf 2 bas/discant, Flageolet 1 bas/discant, Cornet III-V discant, Trompet 8 discant
Pedaal C-cº
aangehangen
Windvoorziening twee spaanbalgen
 
1926 (Standaart):
Manuaal I C-g3
Prestant 8, Bourdon 8, Octaaf 4, Roerfluit 4, Kwint 2 2/3, Prestant 2, Mixtuur II-III
Manuaal II C-g3
Vioolprestant 8, Holpijp 8, Gemshoorn 4, Fluit 4, Flageolet 2, Sexquialter II, Trompet 8, Tremulant
Pedaal C-f1
Subbas 16, Gedekt 8
Koppel Manuaal I-Manuaal II, Koppel Manuaal II-Manuaal I, Koppel Pedaal-Manuaal I, Koppel Pedaal-Manuaal II

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-06-02 16:01:20