Gereformeerde kerk - Grote kerk
In gebruik
Foto: Hans Vreeman
Raadhuisstraat 8
Wildervank

Gemeente Veendam
Groningen

(Kerk)gebouw

Kerk gebouwd in 1841 aan het Westerdiep (zie daar).
Nieuwe kerk gebouwd in 1911 naar ontwerp van architect Tjeerd Kuipers (1857-1942) te Amsterdam aan de Raadhuisstraat. De kerk is gebouwd als Gereformeerde kerk. De grondvorm is een Grieks kruis. Kenmerkend zijn de vele stijlen: neo-romaans, Byzantijns, Jugendstil en Berlage-invloeden, typerend voor de protestantse kerkbouw van begin vorige eeuw. Een imposant gebouw met allure.
De toren is 44 meter hoog, uitkomend in een bekroond koepeltje (uitkijkpunt).
Het orgel werd geplaatst in de nis boven de kansel.
In 2006 is de protestantse gemeente gevormd, deze kerk heet nu de Grote Kerk.
De Hervormde kerk is op 1 januari 2007 gesloten (zie daar).
De paaskaars, kanselbijbel, doopvont, enz. zijn op ceremoniële wijze overgebracht naar de Grote kerk.
De kerk werd in 2001 een Rijksmonument.
De toren van de hervormde kerk ging in september 2017 in de steigers. Het rijksmonument kreeg een grote opknapbeurt, metselwerk werd hersteld en het loodwerk nagekeken en leien waar nodig vervangen.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
-
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 38(1997)17, 41(1999)15, 55(2006)20, 57(2007)22-23, 122(2018)2
groninger orgelagenda (2010)34-35***, (2011)26

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Gereformeerde kerk - Grote kerk Wildervank -

Orgelhistorie

b: Fa. E.F. Walcker & Co., Ludwigsburg (D) 1913, het orgel werd geschonken door de Groningse familie Bosch; Duits-laatromatisch orgel. Het front met Jugendstil stijlelementen werd ontworpen door de architect van de kerk Tjeerd Kuipers. Pneumatische kegelladen. De speeltafel werd geplaatst in een kamer ter rechterzijde van de orgelruimte; Pn II vp: Man I 10-Man II 8-Ped 6
na het overlijden van Jan Bosch in 1948 raakte het orgel in verval
r: Wilhelm Wiegman, Hameln (D) 1962; ingrijpende wijzigingen, 9 registers werden in neobarokke trant gewijzigd door opschuiven en verbouwen van pijpwerk of complete vervanging
- In 1971 werd het orgel buiten gebruik gesteld. Er werd een elektronium geplaatst, waarvan de luidsprekers in het Walcker-orgel werden aangebracht. Een deel van het pijpwerk werd daarvoor uit de roosters gehaald
r: G. Klein en P. Leemhuis 1988; het orgel werd weer enigszins speelbaar gemaakt. De luidsprekers van het elektronium werden elders in de kerk geplaatst
r: Fa. S. de Wit, Nieuw-Vennep 2000/01; restauratie en recontructie naar de situatie van 1913. Een aantal wijzigingen uit 1962 blijven behouden. De tractuur werd geëlektrificeerd, een nieuwe speeltafel werd op de begane grond in de kerkzaal geplaatst. De oorspronkelijke pneumatische speeltafel werd buiten gebruik gesteld maar bleef bewaard; EP II vp: Hw 10-Zw 8-Ped 7
r: Fa. S. de Wit, Nieuw-Vennep 2013; uitbreiding van de dispositie op het Zwelwerk. Op afzonderlijke laden werden een nieuwe Voix Céleste 8 en een Oboe 8 (beide naar Walcker-voorbeeld) geplaatst. De in 2001 gereconstrueerde Synthematophon 8 (een conische labiaal met dubbele labia) werd op een hogere winddruk geplaatst. Een sub- en een superoctaafkoppel werden op het Zwelwerk toegevoegd; EP II vp: Hw 11-Zw 10-Ped 7

Dispositie

1913 (Walcker):
Manuaal I C-g3
Bourdon 16, Prinzipal 8, Viola di Gamba 8, Dobbelflöte 8, Dolce 8, Oktave 4, Flöte 4, Cornett III-IV, Mixtur III-IV, Trompete 8
Manuaal II C-g3, uitgebouwd tot g4
Geigen Prinzipal 8, Synthematophon 8, Lieblich Gedeckt 8, Viola 8, Dulciana 8, Voix Celeste 8, Flûte Harmonique 4, Mixtur III-IV
Pedal C-f1
Contrabass 16, Subbass 16, Gedecktbass 16, Octavbass 8, Violoncelbass 8, Posuanenbass 16
Koppel II.Man. zum I. Man,, Koppel I.Man. zum Pedal, Koppel II.Man. zum Pedal, Suboctavkoppel II.Man. zum I. Man., Superoctavkoppel II.Man. zum I. Man., Superoctavkoppel I.Man., Diskantmelodiekoppel I.Man. zum II.Man., Bassmelodiekoppel Pedal zum I.Man.
Generalkoppel. Kollectivzug für Mezzoforte, Forte & Tutti. Automatisches Pianopedal (frei einstellbar), Generalcresc. und decresc. (wals), Schwelltritte, Zungen "ab", Handregister "ab", Walze "ab", Calcant
 
2001 (Walcker/De Wit):
Hoofdwerk (I) C-g3
Bourdon 16, Prinzipal 8, Dobbelflöte 8, Dolce 8, Oktave 4, Flöte 4, Oktave 2, Mixtur III-IV, Cornett IV, Trompete 8
Zwelwerk ( II) C-g3
Geigenprinzipal 8, Synthematophon 8, Lieblich Gedeckt 8, Violflöte 8, Flûte harmonique 4, Quinte 2 2/3, Gemshorn 2, Cornett IV, Tremulant
Pedaal C-f1
Contrabass 16, Subbass 16, Gedecktbass 16, Oktavbass 8, Gedeckt 8, Oktave 2, Posaunenbass 16
Kop. Man. I-II, Kop. Man. I-II sub, Kop. Man. I-II super, Kop. Man. I super, Koppel Ped.-I, Koppel Ped.-I super, Koppel Ped.-II
Zweltrede voor Manuaal II, Generaal Crescendopedaal Ap - Automatisch Pedaal
 
2013 (Walcker/De Wit):
Hoofdwerk (I) C-g3, uitgebouwd tot g4
Bourdon 16, Prinzipal 8, Dobbelflöte 8, Dolce 8, Oktave 4, Flöte 4, Oktave 2, Mixtur III-IV, Cornett IV (tr. Zwelwerk), Trompete 8, Oboe 8 (tr. Zwelwerk)
Zwelwerk (II) C-g3, uitgebouwd tot g4
Geigenprinzipal 8, Synthematophon 8, Lieblich Gedeckt 8, Viola 8, Voix Céleste 8, Flûte harmonique 4, Quinte 2 2/3, Gemshorn 2, Cornett IV, Oboe 8, Tremulant
Pedaal C-f1
Contrabass 16, Subbass 16, Gedecktbass 16, Oktavbass 8 (tr. Hw.), Gedeckt 8 (i.c.m. Subbass 16), Oktave 2 (tr. Hw.), Posaunenbass 16 (i.c.m. Trompete 8 Hw.)
Koppelingen: I+II, I+II super, I+II sub, I super, II super, II sub, P+I, P+I super, P+II
Vaste combinaties: P MF F Tutti, Oplosser. Vrije combinatie, Oplosser
Generaal Crescendo (trede), Oplosser. Zwel (trede)
Automatisch Pedaal, Oplosser - instelbaar voor Subbas 16, Gedeckbass 16, Gedeck 8, P+II. Tongwerken af, Oplosser.
Foto: www.nederlandseorgelkalender.nl

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-07-19 16:31:56